【 နိုင်ငံတကာဆောင်းပါး 】 ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းအတွက် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများကို အသုံးချခြင်း

ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် 28th Conference of the Conference (COP28) တွင် ကုလသမဂ္ဂ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ မူဘောင်ကွန်ဗင်းရှင်းကို  ပါရီသဘောတူညီချက်ဖြစ်သည့် စက်မှုခေတ်မတိုင်မီကာလထက် ၁.၅ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ကန့်သတ်ရန် ရည်မှန်းချက်ကြီးသော ပစ်မှတ်နှင့်အညီ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို တိုက်ဖျက်ရန်အတွက် စုရုံးခဲ့ကြသည်။

ပါရီသဘောတူညီချက်နှင့်ပတ်သက်သည့် အကျယ်တဝင့် ဆွေးနွေးမှုသည် အပူချိန်ကန့်သတ်ချက်အပေါ် အဓိကထားလေ့ရှိသော်လည်း ဤနိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်၏ အတိုင်းအတာသည် အပူကန့်သတ်ချက်မျှထက် ကျော်လွန်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြုရန် အရေးကြီးပါသည်။

လေထုထဲတွင် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့များ မြင့်မားစွာပါဝင်မှု လက္ခဏာဖြစ်သည် ပိုမိုပူနွေးလာသော ကမ္ဘာကြီး၏မျက်နှာစာ အပူချိန်လျော့ပါးသက်သာရေးနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်ရေး နှစ်ခုလုံးအတွက် ခိုင်မာပြတ်သားစွာ ကတိကဝတ်များ ပေါင်းစပ်ပါဝင်သည်။

သဘောတူညီချက်သည် ပြင်းထန်သော ရေကြီးခြင်းနှင့် အပူလှိုင်းဖြတ်ခြင်းမှ တာရှည်မိုးခေါင်ခြင်းအထိ စိန်ခေါ်မှုအမျိုးမျိုးကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်းကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုဖို့ လိုသည်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုလျော့ပါးရေးနှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ရည်မှန်းချက်များ အောင်မြင်ရန် လမ်းကြောင်းများ ရေးဆွဲခြင်းဆိုင်ရာ အကျယ်တဝင့် ဆွေးနွေးမှုတွင် ငွေကျည်ဆန် ချဉ်းကပ်မှုဟု ထင်မြင်လေ့ရှိသည့် ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ရင်းမြစ်များသည် ဗဟိုအဆင့်တွင် အမြဲတစေပါဝင်လေ့ရှိသည်။

ကံမကောင်းစွာဘဲ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်များပေါ်သို့ ဤမီးမောင်းထိုးပြမှုသည် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများပေါ်တွင် ကြီးမားသောအရိပ်တစ်ခု သက်ရောက်စေခဲ့ပြီး သိပ္ပံပညာရှင်များက ၂၁ ရာစု၏ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အကျပ်အတည်းများမှ လူသားများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် “စျေးပေါပြီး အသုံးဝင်သည်” ဟု အလေးပေးဖော်ပြပြသည်။

ပါရီသဘောတူညီချက်တွင် ဖော်ပြထားသော ၂၀၃၀ ရည်မှန်းချက်များ ပြည့်မီရန် လိုအပ်သော ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ လျှော့ချရေးတွင် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများကို အသုံးချခြင်းဖြင့် လိုအပ်သော ဖြတ်တောက်မှု၏ ၃၇ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကိုရရှိရန် ခန့်မှန်းချက်များ အကြံပြုထားသည်။

World Wide Fund for Nature (WWF) ၏ အစီရင်ခံစာအရ သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများသည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများကို ၂၀၅၀ ခုနှစ်တွင် အနည်းဆုံး အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၉၃ ဘီလီယံ သက်သာစေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

International Union for Conservation of Nature (IUCN) မှ သတ်မှတ်ထားသည့်အတိုင်း၊ သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းချက်များတွင်  “လူ့အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို ထိထိရောက်ရောက်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေသော၊ လူနှင့် သဘာဝကို တစ်ပြိုင်နက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသည့် သဘာဝနှင့် ပြုပြင်ထားသော ဂေဟစနစ်များကို ကာကွယ်ရန်၊ ထိန်းသိမ်းရန်နှင့်ပြန်လည်ထူထောင်ရန် လုပ်ဆောင်မှုများ” ပါဝင်သည်။

“သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများ” တွင် သစ်တောပြန်လည်ပျိုးထောင်ခြင်းနှင့် ရေမြှုပ်ဒီရေတောများ ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းနှင့် သဘာဝစိုက်ပျိုးခြင်းအထိ လုပ်ဆောင်မှုများပါဝင်သည့် အရိပ်မိုးသော အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

သို့သော် ၎င်းတို့၏ အသုံးချနိုင်မှုသည် သဘာဝတွင် လူသားတို့၏ အစဉ်အလာစွက်ဖက်မှုများကို ကျော်လွန်ကာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု လျော့ပါးရေးအတွက် နည်းပညာများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးချရန်ဖြစ်သည်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဂေဟစနစ်ပျက်စီးခြင်း၊ နေထိုင်ရာနေရာများ ဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ကျဆင်းလာခြင်းတို့ဖြစ်ပြီး သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများသည် အရေးကြီးသော ဂေဟစနစ်လုပ်ဆောင်ချက်များကို မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့် အပြုသဘောဆောင်သော ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲရလဒ်များကို ထုတ်ပေးပါသည်။

၎င်းတို့တွင် ကာဗွန်စုပ်ယူမှု၊ ကမ္ဘာ၏ အပူချိန်ထိန်းညှိမှု၊ သန့်ရှင်းသောလေနှင့် ရေကို ပံ့ပိုးပေးခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။အကာအရံမရှိသော ဂေဟစနစ်များသည် နောက်ထပ်ပျက်စီးခြင်း (သို့မဟုတ်) ပျက်စီးယိုယွင်းခြင်းတို့ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေပြီး ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုသံသရာကို ပိုမိုဆိုးရွားစေသည်။

စွမ်းအင်သုံးစွဲမှုနှင့် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကို လျှော့ချရန် အာရုံစိုက်သည့် သမားရိုးကျ ရာသီဥတုဖြေရှင်းချက်များနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အနေဖြင့် သဘာဝအခြေခံဖြေရှင်းချက်များသည် ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများကို ကာကွယ်ခြင်း၊ ရေအရင်းအမြစ်များကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် မြေဆီလွှာကျန်းမာရေးကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးခြင်းကဲ့သို့သော အကျိုးကျေးဇူးများ ပေးဆောင်သည်။

ဒါတွေအားလုံးက ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် တစ်ဖန်မြင့်တင်ပေးသည်။

ထို့ကြောင့် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းချက်များသည် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုလျှော့ချရေး မဟာဗျူဟာများနှင့် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် မရှိမဖြစ်အရေးပါမှုကို ကျွမ်းကျင်စွာ ပေါင်းစပ်လိုက်ခြင်း ဖြင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်မှုနှင့် လျော့ပါးသက်သာစေရေး အစီအမံများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် စတော့ဟုမ်း သဘာဝထိခိုက်မှုစင်တာ (Stockholm Resilience Center) မှ သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းချက်များအား ကာဗွန်ကြားနေရေးဆီသို့ သွားရာတွင် “နောင်တမရစေသည့်” လမ်းကြောင်းအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး မတူညီသောအခြေအနေများတွင် စီးပွားရေးနှင့် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းလုပ်ငန်းများကို တည်တံ့ခိုင်မြဲစေရေးအတွက် ၎င်းတို့၏အခြေခံအခန်းကဏ္ဍကို မီးမောင်းထိုးပြခဲ့သည်။

လူသားများသည် သဘာဝတရားအား ခေတ်အဆက်ဆက် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် စဉ်ဆက်မပြတ် အသုံးချနေကြသော်လည်း မကြာသေးမီက လူကြိုက်များလာသည့် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများကို ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှု အရှိန်အဟုန်ပြင်းထန်လာသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် ကမ္ဘာကြီ၏ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြေရှင်းရန်အတွက် သဘာဝအရင်းအမြစ်များနှင့် အရင်းအနှီးကို အသုံးချသည့် ကမ်းလှမ်းလာသော နက်နဲသော သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများကို အသိအမှတ်ပြု လက်ခံလာပါသည်။

၂၀၂၁ခုနှစ် ဂလပ်စကိုတွင် ကျင်းပသော COP26 တွင် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများသည် ဆွေးနွေးမှု၏ အဓိကသော့ချက်ကဏ္ဍများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။

ယခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀၀ နီးပါးက “အဏ္ဏဝါဂေဟစနစ်များအပေါ် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုများ” ကို မီးမောင်းထိုးပြကာ ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ဆုံးရှုံးခြင်းနှင့် သမုဒ္ဒရာများ၏ ဂေဟစနစ်များ ပျက်စီးယိုယွင်းခြင်းများကို ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း အတိအလင်းအသိအမှတ်ပြုသည့် ကုလသမဂ္ဂသဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် သဘာဝအခြေခံဖြေရှင်းနည်းများ၏ ပြိုင်ဘက်မရှိသူတစ်ဦးအဖြစ် ထင်ရှားပြီး အထင်ကြီးလောက်သော ခြေလှမ်းများကိုပြသကာ ကမ္ဘာကို အတုယူထိုက်သည့် စံနမူနာတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။

အမျိုးသား ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု လိုက်လျောညီထွေမှု မဟာဗျူဟာ ၂၀၃၅ တွင် အထူးသဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ မူဝါဒများနှင့် သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများ ပေါင်းစည်းခြင်းကို သိသာထင်ရှားသော တိုးတက်မှုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။

ယခုနှစ် မေလအစောပိုင်းက တရုတ်နိုင်ငံ၏ သဘာဝအရင်းအမြစ်ဝန်ကြီးဌာနသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘာဝထိန်းသိမ်းရေးသမဂ္ဂ (IUCN) နှင့် ပူးပေါင်း၍ Nature-based Solutions Asian Hub ကို ပူးတွဲတည်ထောင်ခဲ့သည်။

ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် ရေရှည်တည်တံ့သော ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် “ဂေဟစနစ်ယဉ်ကျေးမှု” ကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး လူသားဆန်မှုနှင့် သဘာဝတရားတို့ သဟဇာတယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးကို မြှင့်တင်ရန် တရုတ်အစိုးရမှ ထောက်ခံထားသော အယူအဆတစ်ခုဖြစ်သည်။

ဥပမာအားဖြင့်၊ ကျယ်ပြန့်သော သစ်တောပြုန်းတီးခြင်းနှင့် သစ်တောပြန်လည်ပြုစု ပျိုးထောင်ခြင်းမျာ သည် အဓိကအားဖြင့် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးခြင်း အစပျိုးခြင်းမှတစ်ဆင့် သဘာဝအခြေခံရာသီဥတု ဖြေရှင်းချက်များအထိ တိုးတက်လာစေရန်အတွက် အဓိကနည်းလမ်းဖြစ်သည်။

၂၀၆၀ တွင် ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု လုံးဝကင်းစင်ရေး ကတိကဝတ်နှင့်အညီ တရုတ်နိုင်ငံသည် ၂၀၃၀ ခုနှစ်တွင် သစ်ပင် ဘီလီယံ ၇၀ ကို စိုက်ပျိုးပြီး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရန် ကတိပြုထားသည်။

ကြည်လင်သောရေမှသည် စိမ်းလန်းသောတောင်တန်းများအထိ ဂေဟစနစ်ပါ အရာအားလုံးသည် လူသားတို့၏ယဉ်ကျေးမှုကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးသည်။

သဘာဝအခြေခံ ဖြေရှင်းနည်းများတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းသည် ဤဂေဟစနစ်များကို ကာကွယ်ပေးပြီး အနာဂတ်မျိုးဆက်များအတွက် စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အာမခံသည်။

ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရေးကို ရာသီဥတုဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုတွင် အဓိကအာရုံစိုက်နေသော်လည်း အခြားရွေးချယ်စရာတစ်ခုမဟုတ်သည့် သဘာဝအခြေခံဖြေရှင်းနည်းများမှာ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းကို လျော့ပါးစေရန်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန် အရေးကြီးသော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

စိုးနိုင်ထွန်း
Ref - CMG | Unveiling nature's shield: Harnessing the nature-based solutions to climate crisis