【 နိုင်ငံတကာဆောင်းပါး 】 “ ပြည်ပကောင်စစ်ဝန်ရုံးများအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုကို လက်မခံရန် တောင်းဆို ”

ဟောင်ကောင် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီ ဥပဒေဟူသော အရာကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကွန်ဂရက် အနေဖြင့်အတည်ပြုရန် အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ လွတ်လပ်ရေးကိုတောင်းဆိုကြသော ဟောင်ကောင်မှ အုပ်စုအများအပြား ဆွဲဆောင်နေကြသည်။

ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ကျိုးကြောင်း ဆီလျှော်ခြင်းမရှိသလို မှားလည်းမှားယွင်းသည်ဟုစာရေးသူမြင်သည်။ Fraser Institute ကလွန်ခဲ့သောနှစ်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လူသားလွတ်လပ်ခွင့် အညွှန်းကိန်း အရ ဟောင်ကောင် သည် ကမ္ဘာ တတိယ အလွတ်လပ်ဆုံးမြို့တော်ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း၊ ပြင်သစ်နှင့်ဂျာမဏီတို့အားလုံးသည် ဟောင်ကောင် အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသထက် အဆင့်နိမ့်သည်ဟု သတ်မှတ်ခံကြရသည်။ ထို့ကြောင့် လွတ်လပ်ခွင့် ကို အကြီးအကျယ်ခံစားနေရသော ဒေသခံအစွန်းရောက် လက်တဆုပ်စာက အမေရိကန်ကဲ့သို့သော မလွတ်လပ်သောနိုင်ငံများမှ အကူအညီတောင်းသည်မှာ ဝိရောဒိဖြစ်နေသည်။ ၎င်းတို့သည် ဟောင်ကောင် ၏ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီအတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေပါသလား။ သို့မဟုတ် ထိုဖြစ်ရပ်နောက်ကွယ် အကျဉ်းတန်သော နိုင်ငံရေးရည်ရွယ်ချက်များရှိပါသလား။

စာရေးသူသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် နှစ် ၃၀ ကြာနေထိုင်ပြီးနောက် ၁၉၉၇ ခုနှစ်က ပြန်လည် မလွှဲပြောင်းမီ ဟောင်ကောင်အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ ပထမတွင် စာရေးသူသည် တနိုင်ငံစနစ်နှစ်မျိုးမူဘောင် အလုပ်ဖြစ်ပါမည်လား ဟုမေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပြီး အခြားဟောင်ကောင်သားများကဲ့သို့ပင် စိုးရိမ်ပူပန်ခဲ့သည်။ လက်တွေ့တွင်မူ လွန်ခဲ့သော ၂၂ နှစ်အတွင်း ဗဟိုအစိုးရသည် တနိုင်ငံစနစ်နှစ်မျိုးမူဝါဒကို လိုက်နာခဲ့ပြီး ဟောင်ကောင်တွင့် အဆင့်မြင့်သော ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးကို ခွင့်ပြုကာ လွတ်လပ်သောတရားစီရင်ရေးစနစ်ကိုလည်း ထိန်းသိမ်းထား ခဲ့သည်။ နိုင်ငံရေးအရပါဝင်ခွင့်၊ လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်နှင့်သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်တို့အရလည်း သိသာသော တိုးတက်မှုများရှိခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးအာဃာတများကိုဘေးဖယ်ကြီးခိုင်မာသောအချက်အလက်များကိုကြည့ကြမည်။ဟောင်ကောင် အထူးအုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးနှင့် လွတ်လပ်မှုအဆင့်သည် ကမ္ဘာတဝှမ်း ထိပ်ဆုံးနီးပါးရှိနေပြီး တိုးတက်သောအနောက်နိုင်ငံ အများအပြားထက်သာလွန်သည်။

သို့သော် ဇွန်လမှစတင်ပြီး အပါတ်စဉ်တိုင်း ဟောင်ကောင်သည် ရာဇဝတ်သားလဲလှယ်ရေး ဥပဒေ စတင်ချိန်မှစပြီး ဖရိုဖရဲဖြစ်မှုများနှင့် အကျပ်အတည်းများအတွင်းကျဆင်းရသည်။ စာရေးသူသည် ထိုဥပဒေက မည်သို့ဖြစ်စေမည်ကို ကြိုတင်သိမြင်သူဖြစ်ပြီး စတင်မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ထိုဥပဒေ သည် စိတ်စေတနာကောင်းဖြင့် စတင်ခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းက ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်နိုင်သည်ကို စာရေးသူ သတိထားမိသည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော နိုင်ငံရေး အန္တရာယ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး စာရေးသူက လာရီလမ်ချန်း ရွက်နောကို စာရေးသူက သတိပေး ခဲ့သော် လည်း ကံမကောင်းအကြောင်းမလှစွာ စာရေးသူ၏ ပူပန်မှုများသည် အကောင်အထည် မပေါ်ခဲ့ပေ။

ယနေ့အချိန်တွင်ကွယ်လွန်ပြီးဖြစ်သော ပွန်းဟုဝင်း၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို မည်သူမျှ အလေးမထားတော့ ဘဲ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်၏ ပွန်းနှင့်ပတ်သက်သော တရားမျှတမှုကို အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်၏ မျှော်လင့်ချက်မှာ ထင်သလောာက်အရာမရောက်ဖြ စ်ရသည်။ ထို့အပြင် ဟောင်ကောင်သည် လမ်းမ များပေါ်တွင် အဆုံးမရှိသော အကြမ်းဖက်မှုများတွေ့ရပြီး အချို့ဒေသခံ နိုင်ငံရေးသမားများက နိုင်ငံတကာကြားဝင်စွက်ဖက်မှုကိုတောင်းဆိုကြသည်။

 

(  Zawgyi  )

 ေဟာင္ေကာင္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ဥပေဒဟူေသာ အရာကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကြန္ဂရက္ အေနျဖင့္အတည္ျပဳရန္ အထူးအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ၏ လြတ္လပ္ေရးကိုေတာင္းဆိုၾကေသာ ေဟာင္ေကာင္မွ အုပ္စုအမ်ားအျပား ဆြဲေဆာင္ေနၾကသည္။

ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ က်ိဳးေၾကာင္း ဆီေလွ်ာ္ျခင္းမရွိသလို မွားလည္းမွားယြင္းသည္ဟုစာေရးသူျမင္သည္။ Fraser Institute ကလြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ လူသားလြတ္လပ္ခြင့္ အၫႊန္းကိန္း အရ ေဟာင္ေကာင္ သည္ ကမာၻ တတိယ အလြတ္လပ္ဆုံးၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ယူႏိုက္တက္ကင္းဒမ္း၊ ျပင္သစ္ႏွင့္ဂ်ာမဏီတို႔အားလုံးသည္ ေဟာင္ေကာင္ အထူးအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသထက္ အဆင့္နိမ့္သည္ဟု သတ္မွတ္ခံၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လြတ္လပ္ခြင့္ ကို အႀကီးအက်ယ္ခံစားေနရေသာ ေဒသခံအစြန္းေရာက္ လက္တဆုပ္စာက အေမရိကန္ကဲ့သို႔ေသာ မလြတ္လပ္ေသာႏိုင္ငံမ်ားမွ အကူအညီေတာင္းသည္မွာ ဝိေရာဒိျဖစ္ေနသည္။ ၎တို႔သည္ ေဟာင္ေကာင္ ၏ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနပါသလား။ သို႔မဟုတ္ ထိုျဖစ္ရပ္ေနာက္ကြယ္ အက်ဥ္းတန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားရွိပါသလား။

စာေရးသူသည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ႏွစ္ ၃၀ ၾကာေနထိုင္ၿပီးေနာက္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က ျပန္လည္ မလႊဲေျပာင္းမီ ေဟာင္ေကာင္အထူးအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသသို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ ပထမတြင္ စာေရးသူသည္ တႏိုင္ငံစနစ္ႏွစ္မ်ိဳးမူေဘာင္ အလုပ္ျဖစ္ပါမည္လား ဟုေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၿပီး အျခားေဟာင္ေကာင္သားမ်ားကဲ့သို႔ပင္ စိုးရိမ္ပူပန္ခဲ့သည္။ လက္ေတြ႕တြင္မူ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၂ ႏွစ္အတြင္း ဗဟိုအစိုးရသည္ တႏိုင္ငံစနစ္ႏွစ္မ်ိဳးမူဝါဒကို လိုက္နာခဲ့ၿပီး ေဟာင္ေကာင္တြင့္ အဆင့္ျမင့္ေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ခြင့္ျပဳကာ လြတ္လပ္ေသာတရားစီရင္ေရးစနစ္ကိုလည္း ထိန္းသိမ္းထား ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးအရပါဝင္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္တို႔အရလည္း သိသာေသာ တိုးတက္မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံေရးအာဃာတမ်ားကိုေဘးဖယ္ႀကီးခိုင္မာေသာအခ်က္အလက္မ်ားကိုၾကည့ၾကမည္။ေဟာင္ေကာင္ အထူးအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ၏ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးႏွင့္ လြတ္လပ္မႈအဆင့္သည္ ကမာၻတဝွမ္း ထိပ္ဆုံးနီးပါးရွိေနၿပီး တိုးတက္ေသာအေနာက္ႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားထက္သာလြန္သည္။

သို႔ေသာ္ ဇြန္လမွစတင္ၿပီး အပါတ္စဥ္တိုင္း ေဟာင္ေကာင္သည္ ရာဇဝတ္သားလဲလွယ္ေရး ဥပေဒ စတင္ခ်ိန္မွစၿပီး ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္မႈမ်ားႏွင့္ အက်ပ္အတည္းမ်ားအတြင္းက်ဆင္းရသည္။ စာေရးသူသည္ ထိုဥပေဒက မည္သို႔ျဖစ္ေစမည္ကို ႀကိဳတင္သိျမင္သူျဖစ္ၿပီး စတင္ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ထိုဥပေဒ သည္ စိတ္ေစတနာေကာင္းျဖင့္ စတင္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝန္းက ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္ႏိုင္သည္ကို စာေရးသူ သတိထားမိသည္။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ ႏိုင္ငံေရး အႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စာေရးသူက လာရီလမ္ခ်န္း ႐ြက္ေနာကို စာေရးသူက သတိေပး ခဲ့ေသာ္ လည္း ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွစြာ စာေရးသူ၏ ပူပန္မႈမ်ားသည္ အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ေပ။

ယေန႔အခ်ိန္တြင္ကြယ္လြန္ၿပီးျဖစ္ေသာ ပြန္းဟုဝင္း၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို မည္သူမွ် အေလးမထားေတာ့ ဘဲ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္၏ ပြန္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ တရားမွ်တမႈကို အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ ထင္သေလာာက္အရာမေရာက္ျဖ စ္ရသည္။ ထို႔အျပင္ ေဟာင္ေကာင္သည္ လမ္းမ မ်ားေပၚတြင္ အဆုံးမရွိေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေတြ႕ရၿပီး အခ်ိဳ႕ေဒသခံ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက ႏိုင္ငံတကာၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈကိုေတာင္းဆိုၾကသည္။