【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 အရေးပေါ်အခြေအနေ ဇွတ်ကြေညာတဲ့ သမ္မတ

ယခုတစ်ပတ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ နိုင်ငံတကာသတင်းဌာနတွေမှာ Headline news ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေရှိပါတယ်။ဒီသတင်းတွေထဲမှာ အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် က မက္ကဆီကို-အမေရိကန် နယ်ခြားတံတိုင်း ကာရံရေးအတွက် နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာလိုက်တဲ့ သတင်း၊ နိုင်ငံလေးခုမှာ အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ပြည်သူတွေ ထိပ်တိုက်တွေ့တဲ့ သတင်း၊ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ သတင်းဖြစ်တဲ့ ဆလိုဗေးနီးယားနိုင်ငံမှာ ဈေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကနေ ပေါင်မုန့်တစ်လုံး ခိုးယူမိတဲ့အတွက် နောင်တရပြီး ပါလီမန်အမတ်အဖြစ်ကနေ နူတ်ထွက်ခဲ့တဲ့ ပါလီမန်အမတ်တစ်ဦးရဲ့ သတင်း စတဲ့ သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီသတင်းတွေက ယခုတစ်ပတ် လှုပ်လှုပ်ခတ်ခတ် သတင်းတွေဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယထိန်းချုပ်ရာ ကက်ရှ်မီးယား ဒေသမှာ အစ္စလာမ္မစ်အုပ်စုက တိုက်ခိုက်လို့ အိန္ဒိယအရံတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၃ ဦး ကျဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အီရန်တော်လှန်ရေး အစောင့်တပ်ရဲ့ ဘတ်စ်ကားကို အသေခံတိုက်ခိုက်လို့ လူ၂၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဖမ်းမိထားသော အိုင်အက်စ် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ၈၀၀ ကို ပြန်ခေါ်ကာ ရုံးတင်စစ်ဆေးဖို့ ဥရောပမဟာမိတ်နိုင်ငံတွေကို ဒေါ်နယ်ထရမ့် က တိုက်တွန်းခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံကို ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့မင်းသား အလည်လာရောက်တဲ့ သတင်း၊ အီရန်သမ္မတ ရိုဟာနီ က အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရှိ နိုင်ငံအားလုံးနဲ့ ရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေး ထူထောင်လိုတယ်လို့ ကမ်လှမ်းလိုက်တဲ့ သတင်း၊ Save the Children International အဖွဲ့က ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ အစာငတ်မွတ်ပြီး နှစ်စဉ် ကလေးငယ် တစ်သိန်းထက်မနည်း သေဆုံးနေတယ်လို့ ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ သတင်း၊ အစ္စရေးဒုံးကျည်တွေ ခပ်ဝေးဝေးထိ ရောက်နိုင်တယ်လို့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ်က အီရန်ကို ခြိမ်းခြောက်သတိပေးလိုက်တဲ့ သတင်း စတဲ့ သတင်းတွေထဲ အဆိုပါသတင်းတွေက စောင့်ကြည့်စရာ သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ပဋိပက္ခတွေနဲ့ ကမ္ဘာ

ယခုတစ်ပတ် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေထဲမှာ သတင်းဖတ်သူအများစု သတိထားမိတဲ့ သတင်းအချို့ ရှိခဲ့ပါတယ်။ဒီသတင်းတွေက အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ပြည်သူတွေ ထိပ်တိုက်တွေ့တဲ့ သတင်းတွေပါဘဲ။

ဒီလိုသတင်းမျိုးတွေ ယခုတစ်ပတ်ထဲမှာ နိုင်ငံလေးခုလောက်မှာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ဖြစ်ပွားရတဲ့ လတ်တလော အကြောင်းတွေ မတူပေမယ့် အဓိကဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းကတော့ အာဏာပိုင်တွေရဲ့ လုပ်ပုံမဟုတ်တာတွေကြောင့်ပါ။

အရှေ့အလယ်ပိုင်းက တူနီးရှားမှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဖြစ်စဉ်မှာတော့ လူငယ်တွေရန်ဖြစ်လို့ ဖမ်းဆီးခဲ့တဲ့ လူငယ်တွေထဲက တစ်ယောက်က ရဲစခန်းထဲ သေဆုံးခဲ့တဲ့အတွက် ဖြစ်ရတဲ့ ပြဿနာပါ။တူနီးရှားရဲတပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ သေဆုံးခဲ့တဲ့ လူငယ်ဟာ ဖမ်းဆီးလာကတည်းက မေ့မြောနေလို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က အသက်ကယ်ဆယ်ဖို့ ကြိုးစားလုပ်ဆောင်စဉ်မှာ သေဆုံးခဲ့တာလို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဘာကြောင့်သေဆုံးသလဲဆိုတာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေက ရဲစခန်းကို ဝိုင်းခဲ့တဲ့အတွက် ရဲတပ်ဖွဲ့က မျက်ရည်ယိုဗုံးသုံးပြီး လူစုခွဲခဲ့ရတာပါ။လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်း တူနီးရှားအာဏာပိုင်တွေရဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေရှိခဲ့တဲ့အတွက် ယခုလိုဖြစ်ပျက်ခဲ့တဲ့အခါမှာ တူနီးရှားရဲတပ်ဖွဲ့အပေါ် ယုံကြည်မှုမရှိတဲ့အတွက် ဖြစ်ခဲ့တာတွေပါ။

အယ်လ်ဘေးနီးယားမှာဖြစ်တဲ့ ပြဿနာကတော့ မြို့တော်ကိုပတ်ပြီး အဝေးပြေးလမ်း ဖောက်လုပ်မယ့် အစီအစဉ်ကို မသမာသူတွေရှိတဲ့အတွက် ဆန္ဒပြသူတွေက ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး အပြင်ဘက်ရှိ ကြီးမားတဲ့ အနုပညာရုပ်တုနှစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို ဝန်ကြီးချုပ်ရုံးကို သံတုတ်တွေ၊ ဓာတ်ဆီပုလင်းဗုံးတွေနဲ့ ပစ်ပေါက်ခဲ့ကြပါတယ်။အဲဒီလိုဖြစ်တဲ့အတွက် ရဲတပ်ဖွဲ့က ဆန္ဒပြသူတွေကို မျက်ရည်ယိုဗုံးတွေနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့လို့ လူအမြောက်အမြား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒီလမ်းဖောက်လုပ်ရာမှာ နေအိမ်များဖြိုဖျက်ပစ်ရန် စီစဉ်ထားတာကြောင့် ဒေသခံတွေက ဒေါသထွက်နေခဲ့တာပါ။အဲဒီနေ့မနက်က ထောင်နှင့်ချီသော အတိုက်အခံတွေ ဆန္ဒပြသူတွေက ဝန်ကြီးချုပ် ရာမာ ရာထူးက နုတ်ထွက်ရေးနဲ့ အယ်လ်ဘေးနီးယား ရွေးကောက်ပွဲ ခေါ်ယူကျင်းပရေးအတွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ဗင်နီဇွဲလားမှာဖြစ်တဲ့ ပြဿနာကတော့ လက်ရှိ အာဏာကိုချုပ်ကိုင်ထားတဲ့ သမ္မတက စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးအကူအညီ လိုအပ်နေတဲ့ နိုင်ငံထဲကို နိုင်ငံတကာအကူအညီတွေ လာမှာကို တားထားတဲ့ ပြဿနာပါဘဲ။အာဏာရှင်တွေ စရိုက်နဲ့ အကျင့်အကြံတွေအတိုင်း ဗင်နီဇွဲလား သမ္မတ မာဒူရို က နိုင်ငံထဲဝင်လာမယ့် အကူအညီတွေကို နိုင်ငံခြား ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုအဖြစ် သဘောထားပြီး နယ်စပ်ဂိတ်တွေကို ပိတ်ထားခဲ့တာပါ။

အမေရိကန်ကလာတဲ့ အကူအညီကတော့ ကိုလံဘီယာနိုင်ငံ နယ်စပ်မြို့ ကူကူတာကို ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ဒီလိုရောက်လာတာဟာ ဗင်နီဇွဲလား ကြားဖြတ်သမ္မတအဖြစ် ကိုယ့်ကိုကိုယ် ကြေညာခဲ့တဲ့ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဂျူအန် ဂိုင်ဒို ၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်ကြောင့်ပါ။ဒါပေမယ့် ဗင်နီဇွဲလားဘက်က လက်မခံသေးတဲ့အတွက် နယ်စပ်မှာ အကူအညီတွေ စုပြုံနေဆဲပါ။
ဗင်နီဇွဲလားပြဿနာ ပြေလည်မှုရဖို့ ဥရောပသမဂ္ဂနဲ့ လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံတွေ ကြိုးပမ်းနေပေမယ့် လက်ရှိသမ္မတဘက်ကတော့ လွယ်လွယ်နဲ့ အာဏာကိုလက်လွှတ်ဖို့ မရှိသလို ရုရှားရဲ့ ထောက်ခံမှုကိုလည်း ရထားတဲ့အတွက် အမေရိကန် အပါအဝင် အနောက်အုပ်စုကို မာမာထန်ထန် တုံ့ပြန်နေဆဲပါ။

တောင်အမေရိကမှာ ရေနံအကြွယ်ဝဆုံး နိုင်ငံဖြစ်ပေမယ့် လက်ရှိမှာ နိုင်ငံအတွင်းသုံးနေတဲ့ ကားတွေသုံးစွဲဖို့ လောင်စာဆီတောင် ထုတ်ယူဖို့ နာရီပေါင်းများစွာ စောင့်ရတဲ့အထိဖြစ်နေတဲ့ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံရဲ့ ခြစားမှုတွေ၊ စီမံခန့်ခွဲမှု ညံ့ဖျင်းမှုတွေက ပြည်သူတွေကို အတိဒုက္ခရောက်စေပြီး အကျပ်အတည်းဖြစ်စေကာ အငတ်ဘေးဆိုက်လို့ အိမ်နီးချင်း ကိုလံဘီယာနိုင်ငံထဲကိုတောင် သိန်းနဲ့ချီ ထွက်ပြေးခိုလှုံနေရတဲ့အတွက် ခေါင်းမာတဲ့ သမ္မတကြောင့် ဗင်နီဇွဲလားပြဿနာက ဆီးရီးယားလို ဖြစ်လာဦးမလားဆိုတာ ဆက်စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဖရိကတိုက်က ဟေတီနိုင်ငံမှာတော့ ဗင်နီဇွဲလားလိုဘဲ သမ္မတကို နူတ်ထွက်ပေးဖို့ တောင်းဆိုရာကနေ နိုင်ငံအနှံ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ဆန္ဒပြသူတွေက ဟေတီသမ္မတ ဂျိုဗီနယ်လ်မွိုက်စ် ကို အကျင့်ပျက် ခြစားကြောင်း စွပ်စွဲထားပြီး ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ဖို့ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၇ ရက်ကတည်း တောင်းဆိုနေခဲ့တာပါ။ဆန္ဒပြပွဲကာလ ၄ ရက်အတွင်း သေဆုံးမှုတွေ၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုတွေ ရှိခဲ့သလို  ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ ဘရာဇီး၊ ကနေဒါ၊ အမေရိကန်၊ စပိန်၊ ဥရောပသမဂ္ဂနှင့် အမေရိကနိုင်ငံများအဖွဲ့က ဒီပြဿနာကို ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ကြဖို့ တိုက်တွန်းထားပါတယ်။

ဟေတီ သမ္မတ မွိုက်စ် ကတော့ ရာထူးကနုတ်ထွက်ဖို့ ငြင်းဆန်ထားပြီး တိုင်းပြည်ကို လက်နက်ကိုင် ဂိုဏ်းအဖွဲ့တွေနဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသူများ လက်ထဲသို့ ထားခဲ့မှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ဒီပြဿနာဟာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားဖို့ရှိနေပြီး ဟေတီနိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲ မကြာမီဖြစ်လာဖို့ များနေပါတယ်။

ဟေတီနိုင်ငံရေးပြဿနာကို ပြေလည်အောင်ဖြေရှင်းဖို့ တိုက်တွန်းတဲ့ စပိန်နိုင်ငံကတော့ သူ့နိုင်ငံထဲက ခွဲထွက်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ကတ်တာလိုနီးယားဒေသ ပြဿနာကို ကြိုးစားဖြေရှင်းနေရပါတယ်။ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၇ ရက်က ကတ်တာလန် ခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင်တွေကို ဘာစီလိုနာမြို့မှာ ရုံးတင်စစ်ဆေးခဲ့ရာမှာ လူနှစ်သိန်းခန့်က ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။လူနှစ်သိန်းခန့်က ကတ်တာလန်ဒေသ အလံတွေ ဝှေ့ယမ်းပြီး အမှုရင်ဆိုင်နေတဲ့ ခွဲထွက်ခေါင်းဆောင် ၁၂ ဦးကို ထောက်ခံတဲ့ ကြွေးကြော်သံတွေ အော်ဟစ်ပြီး  လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာပါ။

သူများပြည်တွင်းရေးကို ဒီမိုကရေစီအကြောင်းပြပြီး ဝင်စွက်ဖက်တဲ့ စပိန်အဖို့ ဒီခွဲထွက်ရေးခေါင်းဆောင်တွေအပေါ် ဘယ်လိုပြစ်ဒဏ်ချမလဲဆိုတာ တစ်ကမ္ဘာလုံးက စောင့်ကြည့်နေကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ခိုးခဲ့တာကို ရှက်ပြီး နုတ်ထွက်တဲ့ ပါလီမန်အမတ်

ယခုတစ်ပတ် သတင်းတွေထဲ အထူးအဆန်းသတင်းတွေ၊ အသေအပျောက်များတဲ့ မူခင်းနဲ့ မတော်တဆဖြစ်ပွားတဲ့ သတင်းတွေထဲ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ သတင်းတစ်ပုဒ် ရှိခဲ့ပါတယ်။ဒီသတင်းက အရှေ့ ဥရောပက  ဆလိုဗေးနီးယားနိုင်ငံမှာ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်က ကျင်းပတဲ့ ပါလီမန်ကော်မတီ အစည်းအဝေးတစ်ခုမှာ ဆလိုဗေးနီးယား အမတ်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ အမတ်ဖြစ်သူ ဒါရစ်ဂျ်ကရာဂျေ ဆစ် က ဈေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကနေ ပေါင်မုန့်တစ်လုံး ခိုးယူမိတဲ့အတွက် နောင်တရပြီး ပါလီမန်အမတ်အဖြစ်ကနေ နုတ်ထွက်ခဲ့တာပါ။

သူအတွက် ဒါဟာ အရှက်ရစရာဖြစ်သလို အများအတွက် လက်မခံစရာတစ်ခုဘဲ ဖြစ်ပါတယ်။ပါမောက္ခဟောင်းဖြစ်တဲ့ အဲဒီပါလီမန်အမတ်က သူဈေးဝယ်စဉ်မှာ ဆိုင်ဝန်ထမ်းသုံးဦးက ဂရုမစိုက်ဘဲ စကားပြောနေတဲ့အတွက် လုံခြုံရေးကို စမ်းသပ်ဖို့အတွက် အသားညှပ်ပေါင်မုန့်ကို ခိုးယူပြီး ထွက်သွားခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီလိုအကြောင်းပြချက်ကို ပါလီမန်ဥက္ကဋ္ဌက လက်မခံပါဘူး။တခြားပါလီမန်အမတ်တွေကို ဒီလိုဖြစ်တဲ့အကြောင်း ပြောပြရာကနေ ဒီအဖြစ်က ဟိုးလေးတကျော်ဖြစ်ပြီး လူသိများလာခဲ့တာပါ။အသားညှပ်ပေါင်မုန့်ကိုယူပြီး ကောင်တာရှေ့မရပ်ဘဲ ထွက်သွားတဲ့ ဒီပါလီမန်အမတ်အဖြစ်က အမတ်ကနေ နုတ်ထွက်ရတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။အမတ်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ကိုယ်ကျင့်တရားနဲ့ စာရိတ္တအပိုင်းမှာ ဒီလိုမဖြစ်သင့်ဘူးဆိုတာကို အနောက်တိုင်းနိုင်ငံတွေမှာ သတိထားကြ လိုက်နာကြတာတွေဟာ အရှေ့တိုင်းက နိုင်ငံတွေမှာတော့ အံသြစရာပါ။ရထားလမ်းတွေ၊ ဆည်တွေ၊ စက်ရုံတွေ၊ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာငွေတွေ ဒေါ်လာဘီလျံနဲ့ချီပြီး ခိုးကြဘုန်းကြတာတောင် မရှက်တတ်တဲ့ အရှေ့တိုင်း အာရှနိုင်ငံတွေက အစိုးရဝန်ကြီးတွေ၊ အာဏာပိုင်တွေအဖို့ ဈေးဆိုင်တစ်ဆိုင်ကနေ ပေါင်မုန့်တစ်လုံး ခိုးယူမိတဲ့အတွက် အရှက်ရနောင်တရပြီး ပါလီမန်အမတ်အဖြစ်ကနေ နုတ်ထွက်ခဲ့တဲ့ သတင်းက မဖတ်ရဲစရာ သတင်းတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

တခြားအာရှနိုင်ငံတွေမပြောပါနဲ့။မကြာမီက အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ညီလာခံ (အေပက်) ကျင်းပခဲ့တဲ့ ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံမှာ ကာအစီးရေ ရာနဲ့ချီပြီး ပျောက်နေတာဟာ ထင်ရှားတဲ့ နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြမှုပါ။

၂၀၁၈ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ခါနီးမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ အေပက် အစည်းဝေးပွဲမှာ သုံးဖို့ အရာရှိတွေကို ငှားရမ်းသုံးစေခဲ့တဲ့ Land Cruisers, Fords, Mazdas နှင့် Pajeros အမျိုးအစား ကားတွေ ၂၈၄ စီး ပျောက်ဆုံးခဲ့တာပါ။ဒီအတွက် ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုတောင် ကားပျောက်ရှာဖို့ အထူးဖွဲ့စည်းရတဲ့ အထိပါ။လက်ရှိမှာ ပျောက်ဆုံးကားတွေထဲက တန်ဖိုးအကြီးဆုံး Maseratis ကားတွေ ပြန်ရှာတွေ့သလို အခြားကားတွေကို ပစ္စည်းဖြုတ်ထားပြီး ပြန်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဒီထက် ထူးတဲ့ သတင်းက သူ့ဖဲကိုယ့်ဖဲချိုးတဲ့ နိုဗယ်ဆုစာရင်း တင်သွင်းမှုပါ။ယခုနှစ်အတွက် နိုဗယ်ဆု တင်သွင်းမှုအတွက် ဂျပန်သတင်းဌာနက သတင်းပေါက်ကြားခဲ့ရာမှာ အမေရိကန် သမ္မတကို ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်က နိုဗယ်ဆုစာရင်း တင်သွင်းပေးခဲ့ရတဲ့ သတင်းပါ။ဂျပန်သတင်းဌာနဖြစ်တဲ့ အဆာဟိသတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့ရာမှာ သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ကို နိုဗယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု အမည်စာရင်း တင်သွင်းပေးဖို့ အမေရိကန်အစိုးရက တောင်းဆိုလို့ ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇိုအာဘေး က ပြီးခဲ့တဲ့ ဆောင်းဦးရာသီက အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။

ဒီသတင်းက ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၅ ရက်က အိမ်ဖြူတော် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ဒေါ်နယ်ထရမ့် က သူ့ကို ရှင်ဇိုအာဘေး က မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ ဆွေးနွေးမှုများစတင်ပြီး တင်းမာမှုဖြေလျှော့အောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့လို့ နိုဗယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆု အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောခဲ့ရာကနေ ဂျပန် အဆာဟိသတင်းဌာနကနေ ဒီလို ထုတ်ဖော်ခဲ့တာပါ။ထရမ့် လို ရမ်းရမ်းကားကား သမ္မတတစ်ယောက်က နိုဗယ်ဆုအတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့တာ သတင်းထူးပါဘဲ။ကမောက်ကမဖြစ်တဲ့ ဒီခေတ်ကာလမှာ ထင်သလိုဖြစ်နေတဲ့ သမ္မတ ထရမ့် တစ်ယောက် နိုဗယ်ဆု ရ၊ မရ ဆက်စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသတင်းက ယခုတစ်ပတ် နိုင်ငံတကာသတင်းတွေထဲက သတင်းဆန်းတွေဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်မှာ ဆေးခြောက်ရှုတဲ့သူတစ်ဦး ဆေးခြောက်ရှုဖို့ စွန့်ပစ်ထားတဲ့ နေအိမ်ထဲ ဝင်ရာမှာ လှောင်အိမ်ထဲ ထည့်ထားတဲ့ ကျားတစ်ကောင်ကို တွေ့ရှိခဲ့တဲ့ သတင်း၊ မလေးရှားနိုင်ငံ ကွာလာလမ်ပူမြို့ရှိ မြေအောက်ရထားဘူတာရုံမှာ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်ပြီး ပစ္စည်းလုခဲ့တဲ့သူကို ဖမ်းဆီးဖို့ သတင်းပေးရင် မလေးရှားရင်းဂစ် တစ်သောင်းချီးမြှင့်မယ်လို့ မလေးရဲတပ်ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်လိုက်တဲ့ သတင်း၊ ဖိလစ်ပိုင် ကျန်းမာရေးအာဏာပိုင်တွေက နိုင်ငံအတွင်း ဝက်သက်ဖြစ်ပွားမှု ၇,ဝဝဝ နီးပါးရှိပြီး သေဆုံးသူ ၁၀ဝ ကျော်ထိ ရှိနေတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ စစ်တကောင်းမြို့ရှိ ဆင်းရဲသားရပ်ကွက်တစ်ခု မီးလောင်ရာမှာ လူရှစ်ဦး သေဆုံးပြီး လူ ၅၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဇင်ဘာဘွေမှာ မိုင်းတွင်းရေလွှမ်းမိုးလို့ ၂၂ ဦး သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ရုရှနိုင်ငံ နိုဗာရာဇမ်ရာကျွန်းစုကို ပိုလာဝက်ဝံတွေ အုပ်စုလိုက် ကျူးကျော်ကာ အစာရှာဖို့ ဝင်ရောက်လာတဲ့ သတင်း စတဲ့ သတင်းတွေထဲ သတိပြုစရာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

အရေးပေါ်အခြေအနေ ဇွတ်ကြေညာတဲ့ သမ္မတ

ယခုတစ်ပတ်ကမ္ဘာနိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံမှာ ထင်ရှားတဲ့ သတင်းဇာတ်ကောင်ဖြစ်နတဲ့ သမ္မတထရန့်နဲ့ အမေ ရိကန် လွှတ်တော်ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံတော့မယ့် သတင်းက ယခုတစ်ပတ်မှာ ထိပ်တန်းသတင်း တစ် ပုဒ်ဖြစ်လာ ခဲ့ပါတယ်။

မက္ကဆီကို-အမေရိကန် နယ်ခြားတံတိုင်းကာရံရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်လွှတ်တော်နဲ့ အမေရိ ကန်သမ္မတဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့ကြား တင်းတင်းမာမာဖြစ်နေတာလနဲ့ချီကာ ကြာနေပြီ ဖြစ်ပြီး အစိုးရ ယန္တရား တစ် စိတ်တစ်ပိုင်းကို ရပ်နားထားရတဲ့ အထိပါဘဲ။ ဒီမိုကရက်တစ်တွေလွှမ်းမိုးထားတဲ့ အမေရိကန်လွှတ်တော်မှာ ရီ ပတ် ဘလီကင်ပါတီကနေတက်လာတဲ့ ထရန့်က သူရဲ့ရွေးကောက်ပွဲ ကတိကဝတ်ဖြစ်တဲ့ မက္ကဆီကို-အမေရိ ကန် နယ်ခြားတံတိုင်းကာရံရေးကို မရရအောင် လုပ်ဖို့ အတွက် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၆ ရက်က လွှတ်တော်ရဲ့ တားဆီး မှုတွေကို ကျော်ဖြတ်ဖို့ နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ပါတယ်။

ထရမ့် အနေနဲ့ အစိုးရယန္တရားထပ်မံရပ်တန့်တာကိုရှောင်ရှားဖို့ လွှတ်တော်ကအတည်ပြုတဲ့ အစိုးရ အသုံးစရိတ်ကို လက်မှတ်ထိုးခဲ့သလို အငြင်းပွားဖွယ် ဖြစ်နေတဲ့ တံတိုင်းကာရံရေးရန်ပုံငွေအတွက် နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာခဲ့ပါတယ်။ တော်ရုံလုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိတဲ့ ဒီလို နိုင်ငံတော် အရေးပေါ် ကြေညာ လိုက်တဲ့ အတွက် မက္ကဆီကိုနဲ့ နယ်စပ်တစ်လျှောက် တံတိုင်းကာရံရေးအတွက် ရန်ပုံငွေကို ထရမ့် အနေနဲ့ တိုက်ရိုက်ရယူခွင့် ရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ဒါဟာ သူရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကတိကဝတ်ကို မရရအောင် လုပ်ခဲ့တာဖြစ် သလို သူကိုမဲပေးခဲ့တဲ့ ပြည်သူတွေ အတွက်လည်း ကတိတည်တဲ့ အတွက် ကျေနပ်စရာပါ။ဒါပေမယ့် ဒီမိုကရက် တစ်တွေအဖို့ ထရမ့်ရဲ့ လုပ်ပုံကိုင်ပုံဟာ လက်မခံချင်စရာပါ။ ထရမ့်ကတော့ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၆ ရက် သောကြာနေ့ မှာ နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာပြီး စနေ၊ တနင်္ဂနွေအားလပ်ရက်အတွက် Mar-a-Lago အပန်း ဖြေအိမ်ရာကို ဇနီးဖြစ်တဲ့သူနဲ့ အေးအေးလူလူသွားနားခဲ့ပါတယ်။

ကယ်လီဖိုးနီးယား ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနဲ့ ပြည်နယ်ရှေ့နေချုပ်တို့က ဒီလို တံတိုင်းတည်ဆောက် ဖို့အတွက် နိူင်ငံတော်အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာတဲ့ ထရမ့်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အတွက် အစိုးရကို တရားစွဲမယ် လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒီအတွက် နောက်ဘာတွေဖြစ်လာဦးမလဲ ဆိုတာ ဆက်စောင့်ကြည့်ရဦးမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသတင်းက ယခုတစ်ပတ်အတွင်းဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေဖြစ်တဲ့ ဂျူးပညာရှင် ဂျူးအတွေးအခေါ်ပညာရှင် အယ်လ်အိန်းဖင်ကယ်လ်ကရော့တ်ကို အဝါရောင်စွပ်ကျယ်ဝတ်ဆန္ဒပြသူတစ်စုက ဆဲရေးတိုင်းထွာခဲ့လို့ ပြင်သစ် သမ္မတမက်ကရွန်က ရှုတ်ချလိုက်တဲ့သတင်း၊ ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာခွဲခြားဆက်ဆံခံခဲ့ရတဲ့ ဂျပန်လူနည်းစု အိုင်နူ လူမျိုးတွေကို ရှေးတိုင်းရင်းသားလူမျိုးအနေဖြင့် ဂျပန်က အသိအမှတ်ပြုခဲ့တဲ့သတင်း၊ ထိုင်းမှာ စစ်အာဏာသိမ်း မှုထပ်ဖြစ်လာတော့မယ်ဆိုတဲ့ ကောလာဟလတွေထွက်ပေါ်လာမှုကို စစ်အစိုးရအကြီးအကဲပရာ ယွတ်ချန်အို ချာက ပယ်ချလိုက်တဲ့သတင်းတွေထက် ပိုပြီး စောင့်ကြည့်ရမယ့် သတင်းဖြစ်တယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်း ယခုတစ် ပတ်သတင်းသုံးသပ်ချက်ကို ဒီမှာဘဲ ရပ်လိုက်ချင်ပါတယ်။

မင်းထက်
ဖေဖော်ဝါရီ - ၁၈

( Zawgyi )

ယခုတစ္ပတ္အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံတကာသတင္းဌာနေတြမွာ Headline news ျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြရွိပါတယ္။ဒီသတင္းေတြထဲမွာ အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ က မကၠဆီကို-အေမရိကန္ နယ္ျခားတံတိုင္း ကာရံေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာလိုက္တဲ့ သတင္း၊ ႏိုင္ငံေလးခုမွာ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ထိပ္တိုက္ေတြ႕တဲ့ သတင္း၊ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ သတင္းျဖစ္တဲ့ ဆလိုေဗးနီးယားႏိုင္ငံမွာ ေဈးဆိုင္တစ္ဆိုင္ကေန ေပါင္မုန႔္တစ္လုံး ခိုးယူမိတဲ့အတြက္ ေနာင္တရၿပီး ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ကေန ႏူတ္ထြက္ခဲ့တဲ့ ပါလီမန္အမတ္တစ္ဦးရဲ႕ သတင္း စတဲ့ သတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီသတင္းေတြက ယခုတစ္ပတ္ လႈပ္လႈပ္ခတ္ခတ္ သတင္းေတြျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယထိန္းခ်ဳပ္ရာ ကက္ရွ္မီးယား ေဒသမွာ အစၥလာမၼစ္အုပ္စုက တိုက္ခိုက္လို႔ အိႏၵိယအရံတပ္ဖြဲ႕ဝင္ ၃၃ ဦး က်ဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အီရန္ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္တပ္ရဲ႕ ဘတ္စ္ကားကို အေသခံတိုက္ခိုက္လို႔ လူ၂၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဖမ္းမိထားေသာ အိုင္အက္စ္ တိုက္ခိုက္ေရးသမား ၈၀၀ ကို ျပန္ေခၚကာ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးဖို႔ ဥေရာပမဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြကို ေဒၚနယ္ထရမ့္ က တိုက္တြန္းခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံကို ေဆာ္ဒီအိမ္ေရွ႕မင္းသား အလည္လာေရာက္တဲ့ သတင္း၊ အီရန္သမၼတ ႐ိုဟာနီ က အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသရွိ ႏိုင္ငံအားလုံးနဲ႔ ရင္းႏွီးေသာဆက္ဆံေရး ထူေထာင္လိုတယ္လို႔ ကမ္လွမ္းလိုက္တဲ့ သတင္း၊ Save the Children International အဖြဲ႕က ကမာၻတစ္ဝန္းမွာ အစာငတ္မြတ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ ကေလးငယ္ တစ္သိန္းထက္မနည္း ေသဆုံးေနတယ္လို႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ သတင္း၊ အစၥေရးဒုံးက်ည္ေတြ ခပ္ေဝးေဝးထိ ေရာက္ႏိုင္တယ္လို႔ အစၥေရးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က အီရန္ကို ၿခိမ္းေျခာက္သတိေပးလိုက္တဲ့ သတင္း စတဲ့ သတင္းေတြထဲ အဆိုပါသတင္းေတြက ေစာင့္ၾကည့္စရာ သတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ကမာၻ

ယခုတစ္ပတ္ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြထဲမွာ သတင္းဖတ္သူအမ်ားစု သတိထားမိတဲ့ သတင္းအခ်ိဳ႕ ရွိခဲ့ပါတယ္။ဒီသတင္းေတြက အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ထိပ္တိုက္ေတြ႕တဲ့ သတင္းေတြပါဘဲ။

ဒီလိုသတင္းမ်ိဳးေတြ ယခုတစ္ပတ္ထဲမွာ ႏိုင္ငံေလးခုေလာက္မွာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ျဖစ္ပြားရတဲ့ လတ္တေလာ အေၾကာင္းေတြ မတူေပမယ့္ အဓိကျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လုပ္ပုံမဟုတ္တာေတြေၾကာင့္ပါ။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက တူနီးရွားမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္မွာေတာ့ လူငယ္ေတြရန္ျဖစ္လို႔ ဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ လူငယ္ေတြထဲက တစ္ေယာက္က ရဲစခန္းထဲ ေသဆုံးခဲ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္ရတဲ့ ျပႆနာပါ။တူနီးရွားရဲတပ္ဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေတာ့ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ လူငယ္ဟာ ဖမ္းဆီးလာကတည္းက ေမ့ေျမာေနလို႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕က အသက္ကယ္ဆယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္စဥ္မွာ ေသဆုံးခဲ့တာလို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘာေၾကာင့္ေသဆုံးသလဲဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရတဲ့အတြက္ ေဒသခံေတြက ရဲစခန္းကို ဝိုင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕က မ်က္ရည္ယိုဗုံးသုံးၿပီး လူစုခြဲခဲ့ရတာပါ။လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္း တူနီးရွားအာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြရွိခဲ့တဲ့အတြက္ ယခုလိုျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့အခါမွာ တူနီးရွားရဲတပ္ဖြဲ႕အေပၚ ယုံၾကည္မႈမရွိတဲ့အတြက္ ျဖစ္ခဲ့တာေတြပါ။

အယ္လ္ေဘးနီးယားမွာျဖစ္တဲ့ ျပႆနာကေတာ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ကိုပတ္ၿပီး အေဝးေျပးလမ္း ေဖာက္လုပ္မယ့္ အစီအစဥ္ကို မသမာသူေတြရွိတဲ့အတြက္ ဆႏၵျပသူေတြက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံး အျပင္ဘက္ရွိ ႀကီးမားတဲ့ အႏုပညာ႐ုပ္တုႏွစ္ခုကို တိုက္ခိုက္ခဲ့သလို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္႐ုံးကို သံတုတ္ေတြ၊ ဓာတ္ဆီပုလင္းဗုံးေတြနဲ႔ ပစ္ေပါက္ခဲ့ၾကပါတယ္။အဲဒီလိုျဖစ္တဲ့အတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆႏၵျပသူေတြကို မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ခဲ့လို႔ လူအေျမာက္အျမား ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒီလမ္းေဖာက္လုပ္ရာမွာ ေနအိမ္မ်ားၿဖိဳဖ်က္ပစ္ရန္ စီစဥ္ထားတာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြက ေဒါသထြက္ေနခဲ့တာပါ။အဲဒီေန႔မနက္က ေထာင္ႏွင့္ခ်ီေသာ အတိုက္အခံေတြ ဆႏၵျပသူေတြက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရာမာ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ေရးနဲ႔ အယ္လ္ေဘးနီးယား ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေခၚယူက်င္းပေရးအတြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။ဗင္နီဇြဲလားမွာျဖစ္တဲ့ ျပႆနာကေတာ့ လက္ရွိ အာဏာကိုခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ သမၼတက စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ ေဆးဝါးအကူအညီ လိုအပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံထဲကို ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေတြ လာမွာကို တားထားတဲ့ ျပႆနာပါဘဲ။အာဏာရွင္ေတြ စ႐ိုက္နဲ႔ အက်င့္အႀကံေတြအတိုင္း ဗင္နီဇြဲလား သမၼတ မာဒူ႐ို က ႏိုင္ငံထဲဝင္လာမယ့္ အကူအညီေတြကို ႏိုင္ငံျခား ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈအျဖစ္ သေဘာထားၿပီး နယ္စပ္ဂိတ္ေတြကို ပိတ္ထားခဲ့တာပါ။

အေမရိကန္ကလာတဲ့ အကူအညီကေတာ့ ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ ကူကူတာကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ဒီလိုေရာက္လာတာဟာ ဗင္နီဇြဲလား ၾကားျဖတ္သမၼတအျဖစ္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေၾကညာခဲ့တဲ့ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ဂ်ဴအန္ ဂိုင္ဒို ၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေၾကာင့္ပါ။ဒါေပမယ့္ ဗင္နီဇြဲလားဘက္က လက္မခံေသးတဲ့အတြက္ နယ္စပ္မွာ အကူအညီေတြ စုၿပဳံေနဆဲပါ။
ဗင္နီဇြဲလားျပႆနာ ေျပလည္မႈရဖို႔ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ လက္တင္အေမရိကႏိုင္ငံေတြ ႀကိဳးပမ္းေနေပမယ့္ လက္ရွိသမၼတဘက္ကေတာ့ လြယ္လြယ္နဲ႔ အာဏာကိုလက္လႊတ္ဖို႔ မရွိသလို ႐ုရွားရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုလည္း ရထားတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္အုပ္စုကို မာမာထန္ထန္ တုံ႔ျပန္ေနဆဲပါ။

ေတာင္အေမရိကမွာ ေရနံအႂကြယ္ဝဆုံး ႏိုင္ငံျဖစ္ေပမယ့္ လက္ရွိမွာ ႏိုင္ငံအတြင္းသုံးေနတဲ့ ကားေတြသုံးစြဲဖို႔ ေလာင္စာဆီေတာင္ ထုတ္ယူဖို႔ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ေစာင့္ရတဲ့အထိျဖစ္ေနတဲ့ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံရဲ႕ ျခစားမႈေတြ၊ စီမံခန႔္ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းမႈေတြက ျပည္သူေတြကို အတိဒုကၡေရာက္ေစၿပီး အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေစကာ အငတ္ေဘးဆိုက္လို႔ အိမ္နီးခ်င္း ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံထဲကိုေတာင္ သိန္းနဲ႔ခ်ီ ထြက္ေျပးခိုလႈံေနရတဲ့အတြက္ ေခါင္းမာတဲ့ သမၼတေၾကာင့္ ဗင္နီဇြဲလားျပႆနာက ဆီးရီးယားလို ျဖစ္လာဦးမလားဆိုတာ ဆက္ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အာဖရိကတိုက္က ေဟတီႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဗင္နီဇြဲလားလိုဘဲ သမၼတကို ႏူတ္ထြက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုရာကေန ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ဆႏၵျပပြဲေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ဆႏၵျပသူေတြက ေဟတီသမၼတ ဂ်ိဳဗီနယ္လ္မြိဳက္စ္ ကို အက်င့္ပ်က္ ျခစားေၾကာင္း စြပ္စြဲထားၿပီး ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္ဖို႔ ေဖေဖၚဝါရီ ၇ ရက္ကတည္း ေတာင္းဆိုေနခဲ့တာပါ။ဆႏၵျပပြဲကာလ ၄ ရက္အတြင္း ေသဆုံးမႈေတြ၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈေတြ ရွိခဲ့သလို  ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမနီ၊ ဘရာဇီး၊ ကေနဒါ၊ အေမရိကန္၊ စပိန္၊ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အေမရိကႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕က ဒီျပႆနာကို ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

ေဟတီ သမၼတ မြိဳက္စ္ ကေတာ့ ရာထူးကႏုတ္ထြက္ဖို႔ ျငင္းဆန္ထားၿပီး တိုင္းျပည္ကို လက္နက္ကိုင္ ဂိုဏ္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူမ်ား လက္ထဲသို႔ ထားခဲ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ဒီျပႆနာဟာ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားဖို႔ရွိေနၿပီး ေဟတီႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲ မၾကာမီျဖစ္လာဖို႔ မ်ားေနပါတယ္။

ေဟတီႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့ စပိန္ႏိုင္ငံကေတာ့ သူ႔ႏိုင္ငံထဲက ခြဲထြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ကတ္တာလိုနီးယားေဒသ ျပႆနာကို ႀကိဳးစားေျဖရွင္းေနရပါတယ္။ေဖေဖၚဝါရီ ၁၇ ရက္က ကတ္တာလန္ ခြဲထြက္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဘာစီလိုနာၿမိဳ႕မွာ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးခဲ့ရာမွာ လူႏွစ္သိန္းခန႔္က ကန႔္ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။လူႏွစ္သိန္းခန႔္က ကတ္တာလန္ေဒသ အလံေတြ ေဝွ႔ယမ္းၿပီး အမႈရင္ဆိုင္ေနတဲ့ ခြဲထြက္ေခါင္းေဆာင္ ၁၂ ဦးကို ေထာက္ခံတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ ေအာ္ဟစ္ၿပီး  လမ္းေပၚထြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာပါ။

သူမ်ားျပည္တြင္းေရးကို ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္းျပၿပီး ဝင္စြက္ဖက္တဲ့ စပိန္အဖို႔ ဒီခြဲထြက္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ ဘယ္လိုျပစ္ဒဏ္ခ်မလဲဆိုတာ တစ္ကမာၻလုံးက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ခိုးခဲ့တာကို ရွက္ၿပီး ႏုတ္ထြက္တဲ့ ပါလီမန္အမတ္

ယခုတစ္ပတ္ သတင္းေတြထဲ အထူးအဆန္းသတင္းေတြ၊ အေသအေပ်ာက္မ်ားတဲ့ မူခင္းနဲ႔ မေတာ္တဆျဖစ္ပြားတဲ့ သတင္းေတြထဲ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ သတင္းတစ္ပုဒ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ဒီသတင္းက အေရွ႕ ဥေရာပက  ဆလိုေဗးနီးယားႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္က က်င္းပတဲ့ ပါလီမန္ေကာ္မတီ အစည္းအေဝးတစ္ခုမွာ ဆလိုေဗးနီးယား အမတ္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အမတ္ျဖစ္သူ ဒါရစ္ဂ်္ကရာေဂ် ဆစ္ က ေဈးဆိုင္တစ္ဆိုင္ကေန ေပါင္မုန႔္တစ္လုံး ခိုးယူမိတဲ့အတြက္ ေနာင္တရၿပီး ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ကေန ႏုတ္ထြက္ခဲ့တာပါ။

သူအတြက္ ဒါဟာ အရွက္ရစရာျဖစ္သလို အမ်ားအတြက္ လက္မခံစရာတစ္ခုဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ပါေမာကၡေဟာင္းျဖစ္တဲ့ အဲဒီပါလီမန္အမတ္က သူေဈးဝယ္စဥ္မွာ ဆိုင္ဝန္ထမ္းသုံးဦးက ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ စကားေျပာေနတဲ့အတြက္ လုံၿခဳံေရးကို စမ္းသပ္ဖို႔အတြက္ အသားညႇပ္ေပါင္မုန႔္ကို ခိုးယူၿပီး ထြက္သြားခဲ့တာလို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီလိုအေၾကာင္းျပခ်က္ကို ပါလီမန္ဥကၠ႒က လက္မခံပါဘူး။တျခားပါလီမန္အမတ္ေတြကို ဒီလိုျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပရာကေန ဒီအျဖစ္က ဟိုးေလးတေက်ာ္ျဖစ္ၿပီး လူသိမ်ားလာခဲ့တာပါ။အသားညႇပ္ေပါင္မုန႔္ကိုယူၿပီး ေကာင္တာေရွ႕မရပ္ဘဲ ထြက္သြားတဲ့ ဒီပါလီမန္အမတ္အျဖစ္က အမတ္ကေန ႏုတ္ထြက္ရတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။အမတ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကိုယ္က်င့္တရားနဲ႔ စာရိတၱအပိုင္းမွာ ဒီလိုမျဖစ္သင့္ဘူးဆိုတာကို အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ သတိထားၾက လိုက္နာၾကတာေတြဟာ အေရွ႕တိုင္းက ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အံၾသစရာပါ။ရထားလမ္းေတြ၊ ဆည္ေတြ၊ စက္႐ုံေတြ၊ ျပည္သူ႔ဘ႑ာေငြေတြ ေဒၚလာဘီလ်ံနဲ႔ခ်ီၿပီး ခိုးၾကဘုန္းၾကတာေတာင္ မရွက္တတ္တဲ့ အေရွ႕တိုင္း အာရွႏိုင္ငံေတြက အစိုးရဝန္ႀကီးေတြ၊ အာဏာပိုင္ေတြအဖို႔ ေဈးဆိုင္တစ္ဆိုင္ကေန ေပါင္မုန႔္တစ္လုံး ခိုးယူမိတဲ့အတြက္ အရွက္ရေနာင္တရၿပီး ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ကေန ႏုတ္ထြက္ခဲ့တဲ့ သတင္းက မဖတ္ရဲစရာ သတင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

တျခားအာရွႏိုင္ငံေတြမေျပာပါနဲ႔။မၾကာမီက အာရွ-ပစိဖိတ္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး ညီလာခံ (ေအပက္) က်င္းပခဲ့တဲ့ ပါပူအာနယူးဂီနီႏိုင္ငံမွာ ကာအစီးေရ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ေပ်ာက္ေနတာဟာ ထင္ရွားတဲ့ ႏႈိင္းယွဥ္ေဖာ္ျပမႈပါ။

၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ခါနီးမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ေအပက္ အစည္းေဝးပြဲမွာ သုံးဖို႔ အရာရွိေတြကို ငွားရမ္းသုံးေစခဲ့တဲ့ Land Cruisers, Fords, Mazdas ႏွင့္ Pajeros အမ်ိဳးအစား ကားေတြ ၂၈၄ စီး ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့တာပါ။ဒီအတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကိုေတာင္ ကားေပ်ာက္ရွာဖို႔ အထူးဖြဲ႕စည္းရတဲ့ အထိပါ။လက္ရွိမွာ ေပ်ာက္ဆုံးကားေတြထဲက တန္ဖိုးအႀကီးဆုံး Maseratis ကားေတြ ျပန္ရွာေတြ႕သလို အျခားကားေတြကို ပစၥည္းျဖဳတ္ထားၿပီး ျပန္ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။

ဒီထက္ ထူးတဲ့ သတင္းက သူ႔ဖဲကိုယ့္ဖဲခ်ိဳးတဲ့ ႏိုဗယ္ဆုစာရင္း တင္သြင္းမႈပါ။ယခုႏွစ္အတြက္ ႏိုဗယ္ဆု တင္သြင္းမႈအတြက္ ဂ်ပန္သတင္းဌာနက သတင္းေပါက္ၾကားခဲ့ရာမွာ အေမရိကန္ သမၼတကို ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ႏိုဗယ္ဆုစာရင္း တင္သြင္းေပးခဲ့ရတဲ့ သတင္းပါ။ဂ်ပန္သတင္းဌာနျဖစ္တဲ့ အဆာဟိသတင္းစာက ေဖာ္ျပခဲ့ရာမွာ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရမ့္ ကို ႏိုဗယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု အမည္စာရင္း တင္သြင္းေပးဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရက ေတာင္းဆိုလို႔ ဂ်ပန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇိုအာေဘး က ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းဦးရာသီက အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။

ဒီသတင္းက ေဖေဖၚဝါရီ ၁၅ ရက္က အိမ္ျဖဴေတာ္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေဒၚနယ္ထရမ့္ က သူ႔ကို ရွင္ဇိုအာေဘး က ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားစတင္ၿပီး တင္းမာမႈေျဖေလွ်ာ့ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့လို႔ ႏိုဗယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ရာကေန ဂ်ပန္ အဆာဟိသတင္းဌာနကေန ဒီလို ထုတ္ေဖာ္ခဲ့တာပါ။ထရမ့္ လို ရမ္းရမ္းကားကား သမၼတတစ္ေယာက္က ႏိုဗယ္ဆုအတြက္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခဲ့တာ သတင္းထူးပါဘဲ။ကေမာက္ကမျဖစ္တဲ့ ဒီေခတ္ကာလမွာ ထင္သလိုျဖစ္ေနတဲ့ သမၼတ ထရမ့္ တစ္ေယာက္ ႏိုဗယ္ဆု ရ၊ မရ ဆက္ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီသတင္းက ယခုတစ္ပတ္ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြထဲက သတင္းဆန္းေတြျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္မွာ ေဆးေျခာက္ရႈတဲ့သူတစ္ဦး ေဆးေျခာက္ရႈဖို႔ စြန႔္ပစ္ထားတဲ့ ေနအိမ္ထဲ ဝင္ရာမွာ ေလွာင္အိမ္ထဲ ထည့္ထားတဲ့ က်ားတစ္ေကာင္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ သတင္း၊ မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕ရွိ ေျမေအာက္ရထားဘူတာ႐ုံမွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ၿပီး ပစၥည္းလုခဲ့တဲ့သူကို ဖမ္းဆီးဖို႔ သတင္းေပးရင္ မေလးရွားရင္းဂစ္ တစ္ေသာင္းခ်ီးျမႇင့္မယ္လို႔ မေလးရဲတပ္ဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ သတင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္ က်န္းမာေရးအာဏာပိုင္ေတြက ႏိုင္ငံအတြင္း ဝက္သက္ျဖစ္ပြားမႈ ၇,ဝဝဝ နီးပါးရွိၿပီး ေသဆုံးသူ ၁၀ဝ ေက်ာ္ထိ ရွိေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕ရွိ ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္တစ္ခု မီးေလာင္ရာမွာ လူရွစ္ဦး ေသဆုံးၿပီး လူ ၅၀ ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဇင္ဘာေဘြမွာ မိုင္းတြင္းေရလႊမ္းမိုးလို႔ ၂၂ ဦး ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ႐ုရွႏိုင္ငံ ႏိုဗာရာဇမ္ရာကြၽန္းစုကို ပိုလာဝက္ဝံေတြ အုပ္စုလိုက္ က်ဴးေက်ာ္ကာ အစာရွာဖို႔ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ သတင္း စတဲ့ သတင္းေတြထဲ သတိျပဳစရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အေရးေပၚအေျခအေန ဇြတ္ေၾကညာတဲ့ သမၼတ

ယခုတစ္ပတ္ကမာၻႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခုံမွာ ထင္ရွားတဲ့ သတင္းဇာတ္ေကာင္ျဖစ္နတဲ့ သမၼတထရန႔္နဲ႔ အေမ ရိကန္ လႊတ္ေတာ္ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆုံေတာ့မယ့္ သတင္းက ယခုတစ္ပတ္မွာ ထိပ္တန္းသတင္း တစ္ ပုဒ္ျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။

မကၠဆီကို-အေမရိကန္ နယ္ျခားတံတိုင္းကာရံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အေမရိ ကန္သမၼတေဒၚနယ္ထရမ့္တို႔ၾကား တင္းတင္းမာမာျဖစ္ေနတာလနဲ႔ခ်ီကာ ၾကာေနၿပီ ျဖစ္ၿပီး အစိုးရ ယႏၲရား တစ္ စိတ္တစ္ပိုင္းကို ရပ္နားထားရတဲ့ အထိပါဘဲ။ ဒီမိုကရက္တစ္ေတြလႊမ္းမိုးထားတဲ့ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္မွာ ရီ ပတ္ ဘလီကင္ပါတီကေနတက္လာတဲ့ ထရန႔္က သူရဲ႕ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္ျဖစ္တဲ့ မကၠဆီကို-အေမရိ ကန္ နယ္ျခားတံတိုင္းကာရံေရးကို မရရေအာင္ လုပ္ဖို႔ အတြက္ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၆ ရက္က လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တားဆီး မႈေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ဖို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

ထရမ့္ အေနနဲ႔ အစိုးရယႏၲရားထပ္မံရပ္တန႔္တာကိုေရွာင္ရွားဖို႔ လႊတ္ေတာ္ကအတည္ျပဳတဲ့ အစိုးရ အသုံးစရိတ္ကို လက္မွတ္ထိုးခဲ့သလို အျငင္းပြားဖြယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ တံတိုင္းကာရံေရးရန္ပုံေငြအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္႐ုံလုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိတဲ့ ဒီလို ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးေပၚ ေၾကညာ လိုက္တဲ့ အတြက္ မကၠဆီကိုနဲ႔ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ တံတိုင္းကာရံေရးအတြက္ ရန္ပုံေငြကို ထရမ့္ အေနနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ရယူခြင့္ ရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒါဟာ သူရဲ႕ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ကတိကဝတ္ကို မရရေအာင္ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ သလို သူကိုမဲေပးခဲ့တဲ့ ျပည္သူေတြ အတြက္လည္း ကတိတည္တဲ့ အတြက္ ေက်နပ္စရာပါ။ဒါေပမယ့္ ဒီမိုကရက္ တစ္ေတြအဖို႔ ထရမ့္ရဲ႕ လုပ္ပုံကိုင္ပုံဟာ လက္မခံခ်င္စရာပါ။ ထရမ့္ကေတာ့ ေဖေဖၚဝါရီ ၁၆ ရက္ ေသာၾကာေန႔ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာၿပီး စေန၊ တနဂၤေႏြအားလပ္ရက္အတြက္ Mar-a-Lago အပန္း ေျဖအိမ္ရာကို ဇနီးျဖစ္တဲ့သူနဲ႔ ေအးေအးလူလူသြားနားခဲ့ပါတယ္။

ကယ္လီဖိုးနီးယား ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးနဲ႔ ျပည္နယ္ေရွ႕ေနခ်ဳပ္တို႔က ဒီလို တံတိုင္းတည္ေဆာက္ ဖို႔အတြက္ ႏိူင္ငံေတာ္အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာတဲ့ ထရမ့္ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတြက္ အစိုးရကို တရားစြဲမယ္ လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ေနာက္ဘာေတြျဖစ္လာဦးမလဲ ဆိုတာ ဆက္ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီသတင္းက ယခုတစ္ပတ္အတြင္းျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴးပညာရွင္ ဂ်ဴးအေတြးအေခၚပညာရွင္ အယ္လ္အိန္းဖင္ကယ္လ္ကေရာ့တ္ကို အဝါေရာင္စြပ္က်ယ္ဝတ္ဆႏၵျပသူတစ္စုက ဆဲေရးတိုင္းထြာခဲ့လို႔ ျပင္သစ္ သမၼတမက္က႐ြန္က ရႈတ္ခ်လိုက္တဲ့သတင္း၊ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာခြဲျခားဆက္ဆံခံခဲ့ရတဲ့ ဂ်ပန္လူနည္းစု အိုင္ႏူ လူမ်ိဳးေတြကို ေရွးတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအေနျဖင့္ ဂ်ပန္က အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တဲ့သတင္း၊ ထိုင္းမွာ စစ္အာဏာသိမ္း မႈထပ္ျဖစ္လာေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ ေကာလာဟလေတြထြက္ေပၚလာမႈကို စစ္အစိုးရအႀကီးအကဲပရာ ယြတ္ခ်န္အို ခ်ာက ပယ္ခ်လိုက္တဲ့သတင္းေတြထက္ ပိုၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္ သတင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ တင္ျပရင္း ယခုတစ္ ပတ္သတင္းသုံးသပ္ခ်က္ကို ဒီမွာဘဲ ရပ္လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

မင္းထက္
ေဖေဖာ္ဝါရီ - ၁၈