【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 စစ်ဖြစ်လု ကမ္ဘာအခြေအနေ

ယခုတစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာမှာဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ သတိထားစောင့်ကြည့်စရာ သတင်းတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။အထူးသဖြင့် နိုင်ငံတကာမျက်နှာစာကို ရောက်လာတဲ့ အိန္ဒိယမှာ အဆိပ်သင့် အရက်သောက်လို့ လူတစ်ရာကျော် သေဆုံးရတဲ့ သတင်း၊ အိန္ဒိယ-ပါကစ္စတန် ပြဿနာ၊ ဗင်နီဇွဲလားပြဿနာနဲ့ အသေအပျောက်များတဲ့ ဒါကာမီးလောင်မှု သတင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသတင်းတွေက ပါလီမန်အစည်းအဝေးတစ်ခုတက်တာ သုံးမိနစ် နောက်ကျလို့ ဂျပန်အိုလံပစ်ဝန်ကြီး ဆာကူရာဒါ လူသိရှင်ကြား ဝန်ချတောင်းပန်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ သေဆုံးခဲ့တဲ့သူတစ်ယောက် အမည်ပါနေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံ အိုကလာဟိုးမားပြည်နယ်ထဲက အက်ဒ်မွန့်ဒ်မြို့တော်ဝန် ရွေးကောက်ပွဲ သတင်း၊ မျိုးသုဉ်းပျောက်ကွယ်သွားပြီလို့ ယူဆခဲ့တဲ့ ဧရာမလိပ်ကြီးတစ်ကောင် အီကွေဒေါနိုင်ငံ Fernandina ကျွန်းပေါ်မှာ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဦးချိုပါတဲ့ ထူးခြားတဲ့ ပင့်ကူမျိုးစိတ်သစ် တစ်မျိုးကို အင်ဂိုလာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်း တောထဲကနေ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ပြင်သစ်အရှေ့ပိုင်း ဂျူးသင်္ချ ိုင်းထဲက အုတ်ဂူ ၁၀ဝ နီးပါး မှုတ်ဆေးနဲ့ စြင်္ကာတံဆိပ် ရေးဆွဲခံရတဲ့ သတင်း၊ ဗြိတိန်လေဆိပ်တွေနဲ့ အနီးတစ်ဝိုက်မှာ မတ်လကစပြီး ဒရုန်းပျံသန်းခွင့် ပိတ်တော့မယ့် သတင်းထူးတွေထဲ ထုူးထူးခြားခြား သတိထားမိစရာ စိတ်ဝင်စားစရာ သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ကြောက်မက်ဖွယ် ဒါကာမီးလောင်မှု

ယခုတစ်ပတ် သဘာဝဘေးနဲ့ လူလုပ်ဘေး သတင်းတွေထဲမှာ သတိထားမိတဲ့ သတင်းက မီးလောင်တဲ့ သတင်းတွေပါဘဲ။ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ ဒါကာမှာ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၁ ရက် ညပိုင်းက လောင်ခဲ့တဲ့ ဒါကာမီးကြောင့် ၆၇ ယောက်ထိ မီးလောင်သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။

မြို့တော် ဒါကာရဲ့ မြို့ဟောင်းအစိတ်အပိုင်းတွေမှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ဒီမီးလောင်မှုဟာ အချိန်တိုအတွင်း လောင်ကျွမ်းမှုအားကြီးတဲ့အတွက် လူနေထူထပ်တဲ့ အဆိုပါနေရာမှာ ပြေးမလွတ်အောင် ပိတ်မိပြီး သေဆုံးသူအရေအတွက် တိုးခဲ့တာပါ။လူနေတိုက်ခန်းတွဲမှာ ဓာတုဗေဒကုန်လှောင်ရုံထားတဲ့ အခန်းက ဂတ်စ်အိုးပေါက်ရာကနေ မီးက ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရဖြစ်ပြီး တိုက်ခန်းတွဲကို အချိန်တိုအတွင်း မီးကဝါးမျိုသွားခဲ့တာပါ။လမ်းတွေက ကျဉ်းမြောင်းပြီး ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှုတွေကြောင့် မီးသတ်ယာဉ်တွေ ဝင်လို့မရလို့ ငြှိမ်းသတ်ဖို့ ဘော်ဒီစပရေးဘူးလို၊ ကော်စေ့လို မီးလောင်ကျွမ်းမှု အားကောင်းတဲ့ ဓါတုပစ္စည်းတွေ ပေါက်ကွဲလို့ လူလွတ်ပြေးထွက်လို့မရအောင် အခန်းထဲပိတ်မိပြီး အရှင်လတ်လတ် မီးလောင်ခံရသလို ဖြစ်ကုန်တာပါ။ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူကလည်း ရာနဲ့ချီပြီး ရှိခဲ့ပါတယ်။ဒါဟာ ကြောက်စရာလန့်စရာ အဖြစ်ပါ။

ဒီအဖြစ်က လူနေထူထပ်တဲ့ နေရာတွေမှာ မီးလောင်ပေါက်ကွဲလွယ်တဲ့ ဓါတုပစ္စည်းတွေ သိုလှောင်တာနဲ့ သွားလာရမလွယ်ကူလောက်အောင် လမ်းတွေကျဉ်းမြောင်းတာတွေ စတဲ့အချက်တွေက မီးလောင်သေဆုံးရတဲ့ အခြားဒီလိုဖြစ်ရပ်တွေနဲ့ သွားတူနေတာကို တွေ့ရပါတယ်။

ကနေဒါမှာဖြစ်တဲ့ မီးလောင်မှုကတော့ လေးလသားအရွယ် ကလေးတွေပါ သေဆုံးခဲ့ရတာပါ။ကနေဒါနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်း ဟာလီဖက်စ်မြို့မှာ နေထိုင်တဲ့ ဆီးရီးယား ရွှေ့ပြောင်းမိသားစု နေထိုင်တဲ့အိမ်မှာ မီးလောင်ခဲ့ရာမှာ လေးလသားမှ အသက် (၁၅) နှစ်အထိ အရွယ်စုံ ကလေးငယ် ၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတာပါ။လူမျိုးရေး အခြေခံမယ်လို့ ယူဆထားတဲ့ အဆိုပါ နေအိမ်မီးလောင်မှုမှာ ဖခင်ဖြစ်သူ ဒဏ်ရာပြင်းထန်စွာရရှိခဲ့ပြီး ဆေးရုံသို့ တက်ရောက်ကုသနေရပြီး မိခင်ကတော့ ဒဏ်ရာအနည်းငယ်သာ ရတာပါ။ဒီစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုက လနဲ့ချီပြီး ကြာဦးမှာဖြစ်ပေမယ့် ကလေးငယ်တွေ ဒီလိုအသေဆိုးနဲ့ သေခဲ့ရတာဟာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စရာပါ။

အိန္ဒိယမှာဖြစ်တဲ့ မီးလောင်မှုကတော့ လူအသေအပျောက်မရှိပေမယ့် ရပ်ထားတဲ့ ကားစီးရေ ၃၀၀ ခန့် မီးလောင်ခဲ့တာပါ။အိန္ဒိယ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ဦးဆောင်ပြုလုပ်သော Aero India ပြပွဲ ပြုလုပ်နေစဉ်မှာ ကွင်းဘေးမြက်ခြောက်တွေကနေ စလောင်တဲ့ မီးကနေ ကူးစက်ပြီး ကားအစီးရေ ၃၀၀ ခန့်ကို မီးလောင်ခဲ့တာပါ။    

ဒီမီးသတင်းတွေက မှုခင်းနောက်ခံ သတင်းတွေဖြစ်တဲ့ မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ဖျော်ဖြေရေးစင်တာတစ်ခု မီးလောင်လို့ လူခြောက်ဦး သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ မာဆေးမြို့မှာ လမ်းသွားလမ်းလာတွေကို ဓားနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့သူကို  ရဲက အသေပစ်သတ်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသမှာ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်လို့ ပါလက်စတိုင်းပြည်သူ ၂၀ ထက်မနည်း သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရတဲ့ သတင်း၊ ဂျပန်နိုင်ငံ အိုကီနာဝါကျွန်းမှာ အမေရိကန်စစ်စခန်း နေရာပြောင်းရွှေ့မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်အသက်ကြီးပိုင်း ဒေသခံတွေ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြတဲ့ သတင်း၊ နိုင်ဂျီးရီးယား အနောက်မြောက်ပိုင်းမှာ လက်နက်ကိုင်တွေ တိုက်ခိုက်လို့ လူ ၁၃၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲ သတိထားမိစရာ သတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

စစ်ဖြစ်လု ကမ္ဘာအခြေအနေ

ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ကတ်ရှ်မီးယားပြဿနာမှစပြီး နောက်ဆုံး ဆီးရီးယားအထိ ကမ္ဘာ့အရေး အခြေအနေမှာ စစ်ဖြစ်လုဖြစ်မိတော့မည့် အနေအထားသို့ နီးစပ်ခဲ့ပါတယ်။

အထူးသဖြင့် နျူလက်နက် ပိုင်ဆိုင်တဲ့ ပါကစ္စတန်နဲ့ အိန္ဒိယနယ်စပ်မှာ ရှိနေတဲ့ အိန္ဒိယ ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ကတ်ရှ်မီးယား ဒေသထဲမှာ သွားနေတဲ့ အိန္ဒိယအရန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေပါတဲ့ စစ်ယာဉ်တန်းကို ပါကစ္စတန် အခြေစိုက် JeM တွေက အသေခံ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာကနေ စခဲ့တာပါ။စစ်သား ၄၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုက အမြင့်ဆုံးအခြေအနေထိ ရောက်ခဲ့ကာ နှစ်နိုင်ငံစလုံးက သူတို့ သံအမတ်ကြီးတွေကို ပြန်ခေါ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီအခြေအနေက သံတမန်လောကမှာ အတော်လေးဆိုးဝါးတဲ့ အခြေအနေပါ။အိန္ဒိယဘက်က ဝန်ကြီးချုပ်ကိုယ်တိုင် ဒီလိုတိုက်ခိုက်မှုအတွက် ထိုက်သင့်တဲ့ ပြစ်ဒဏ်ကို ခံရမယ်လို့ ကတိပြုခဲ့သလို ဒီဖြစ်ရပ်နောက်မှာ ပါကစ္စတန် စစ်တပ်နဲ့ ထောက်လှမ်းရေးက နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပါဝင်နေတယ်လို့ စွပ်စွဲခဲ့ပါတယ်။ဒါ့အပြင် အကြမ်းဖက်သမားတွေကို တိုက်ခိုက်ရာမှာ လိုအပ်ရင် နယ်စပ်မျဉ်းကိုကျော်ပြီး တိုက်ခိုက်ခွင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ ပါကစ္စတန်အတွက် ဒေါသထွက်စရာပါ။ဒီတိုက်ခိုက်မှုနောက်မှာ ပါကစ္စတန် စစ်တပ်နဲ့ ထောက်လှမ်းရေး ပါတယ်ဆိုတာကို ပါကစ္စတန်ဘက်ကတော့ လုံးဝငြင်းဆိုပြီး အိန္ဒိယဘက်က တိုက်လာရင် ငြိမ်ခံမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ်က တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ပါကစ္စတန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကတော့ ကုလကို ဒီအရေးမှာ ကြားဝင်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန်ဘက်က ပါဝင်တယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထေားတွေ ပြဖို့နဲ့ အတူစုံစမ်းဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါတယ်။ဒါကို အိန္ဒိယဘက်က ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။

ကတ်ရှ်မီးယားမှာ ဒီလို အသေခံဗုံးခွဲ တိုက်ခိုက်ခံရလို့ စစ်သား ၄၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်း မကျေနပ်ကြပါဘူး။ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၈ ရက်မှာ နယူးဒေလီမြို့မှာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသလို အမေရိကန်နိုင်ငံရောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတွေက ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာတွေ ရှိပါတယ်။ နျူကလီးယားလက်နက် ပိုင်ဆိုင်တဲ့ နှစ်နိုင်ငံကြား ဒီလိုလိပ်ခဲတည်းလည်း ဖြစ်နေချိန်မှာ အိန္ဒိယ တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ကက်ရှ်မီးယား စစ်သွေးကြွတွေကြား တိုက်ပွဲအပြင်းအထန် ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့လို့ အိန္ဒိယစစ်သား လေးဦးအပါအဝင် ခုနစ်ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ဒီအခြေအနေက လက်ရှိမှာ တစ်ဖက်နဲ့ တစ်ဖက် စောင့်ကြည့်နေသလို အချိန်မရွေး စစ်ဖြစ်နိုင်တဲ့ အနေအထားဖြစ်တဲ့အတွက် တောင်အာရှ အခြေအနေက စစ်တလင်းမဖြစ်ဖို့ ထိန်းနေရတဲ့ အခြေအနေပါ။
ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာဦးမလဲဆိုတာ မသိသေးနိုင်ပါဘူး။

အိန္ဒိယနဲ့ ပါကစ္စတန်ကြား ဒီလိုဖြစ်နေချိန်မှာ ဆီးရီးယားကနေ အမေရိကန်တပ်တွေ ဆုတ်ခွာပြီး တပ်သား ၂၀၀ လောက်သာ စတိထားတော့မယ့် အခြေအနေမှာ တူရကီက သူ့ကို ကာလရှည် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်နေတဲ့ ကာတ့်လူမျိုးတွေ ခွဲထွက်ဖို့ တောင်းဆိုမှုကို အပြတ်ရှင်းဖို့၊ အပြည့်အဝထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ ကာတ့်ဒေသတွေ အားလုံးကို ချုပ်ကိုင်ဖို့ ကြိုးစားလာပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်က CNN Turk ရုပ်သံဌာနနဲ့ တွေ့ဆုံခန်းမှာ  တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် က တူရကီနှင့် ဆီးရီးယားနိုင်ငံ နယ်စပ်တစ်လျှောက် လုံခြုံရေးဇုန် မှန်သမျှကို ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်မှုအောက် ထားရှိရမယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။တူရကီအစိုးရက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဆီးရီးယား အရှေ့မြောက်ပိုင်းကို အမေရိကန် မဟာမိတ်ဖြစ်သော ကာတ့်ပြည်သူ့စစ် (YPG) များက ထိန်းချုပ်ထားလို့ တူရကီက အမေရိကန် ထွက်သွားတာနဲ့ ဒီနေရာကို ဝင်ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြံရွယ်နေတာပါ။ဆီးရီးယား သမ္မတ ဘတ်ရှာအယ်လ် အာဆတ် က  ကလည်း ကာတ့်တွေကြောင့် ဖြစ်လာရတဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မို့လို့ တူရကီ-ဆီးရီးယား နယ်စပ်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့  တူရကီတွေက ကာတ့်တွေကို ထိုးစစ်ဆင်လာရင် အမေရိကန်က ကာကွယ်ပေးမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကာ့ဒ်အုပ်စုတွေကို သတိပေးထားပါတယ်။

ကာတ့်ပြည်သူ့စစ် (YPG) တွေကို တူရကီက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့လို့ မြင်ပေမယ့် ဒီအဖွဲ့က ဆီးရီးယားမှာ နောက်ဆုံးကျန်ရှိနေတဲ့ IS တပ်ဖွဲ့တွေကို နောက်ဆုံးထိုးစစ် ဆင်နွဲှခဲ့ပါတယ်။အမေရိကန် ကျောထောက်နောက်ခံပြု တပ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ ကာတ့်ပြည်သူ့စစ် (YPG) တွေက ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၀ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။ဒီတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆီးရီးယား အရှေ့ပိုင်းက အိုင်အက်စ် နောက်ဆုံးခံတပ်မြေကနေ ပြည်သူတွေ အလုံးအရင်းနဲ့ ထွက်ပြေးလာကြနေသလို  တစ်စတုန်းရန်းမိုင်လောက်ပဲ ရှိတော့တဲ့ IS တွေရဲ့ နောက်ဆုံးနယ်မြေကို ကာတ့် ဦးဆောင်တဲ့ မဟာမိတ်တပ်တွေ ဖိတိုက်နေချိန်မှာ အမေရိကန် ဦးဆောင်တဲ့ ညွန့်ပေါင်းတပ်တွေကလည်း စစ်လေယာဉ်တွေနဲ့ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ ပစ်ကူပေးနေတဲ့အတွက် IS ဘဲ နိဂုံးချုပ်မလား၊ အမေရိကန် ထွက်သွားတာနဲ့ ကာတ့်ပြည်သူ့စစ်တွေ နိဂုံးချုပ်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာဘဲ။

ဒီသတင်းက ဂျာမနီကို ပြင်သစ် စီးပွားရေးဝန်ကြီးက အီးယူပြင်ပနိုင်ငံများကို လက်နက်တင်ပို့ရာမှာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို လျှော့ပေါ့ပေးဖို့ တောင်းဆိုလိုက်တဲ့ သတင်း၊ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အမေရိကန် အာကာသတပ်ဖွဲ့ ထူထောင်ရေးအတွက် အာကာသမူဝါဒ ညွှန်ကြားမှု (၄) ကို ထရန့် က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ကုလသမဂ္ဂက ကမကထပြုမှုနဲ့ ယီမင်အစိုးရနှင့် ဟိုသီသူပုန်အဖွဲ့တို့ အပြန်အလှန်ဆုတ်ခွာရေး သဘောတူခဲ့ကြတဲ့ သတင်း၊ ခရု(စ်) ဒုံးကျည်တပ် ပြည်တွင်းဖြစ် အသစ်စက်စက် အီရန်ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စင်းကို ရေချခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ရုရှားထိန်းချုပ်ထားသော ကျွန်းများကို ဂျပန်သို့ လွှဲပြောင်းပေးမည့် ကိစ္စကို အငြင်းပွားကျွန်းများရှိ ဒေသခံများ အားလုံးနီးပါးတို့က ကန့်ကွက်ခဲ့ကြတဲ့ သတင်းတွေထဲ စောင့်ကြည့်ရဦးမယ့် သတင်းတစ်ပုဒ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

အမေရိကန် - ရုရှား ကြားက ဗင်နီဇွဲလား

အမေရိကန်က ဥရောပမှာ ဖြန့်ကြက်ချထားဖို့ ဒုံးကျည်သစ်တွေ ပို့မယ့်ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရုရှားနဲ့ အခြေအတင်ဖြစ်နေချိန်မှာ တောင်အမေရိကမှာ သမ္မတနှစ်ယောက်ဖြစ်နေတဲ့ ဗင်နီဇွဲလားနိုင်ငံက ပြည်သူတွေကို အကူအညီပေးတဲ့ ကိစ္စနဲ့ ဗင်နီဇွဲလား ပြည်တွင်းရေးမှာ ရုရှားနဲ့ အမေရိကန် တိတိလင်းလင်း ဝင်ရှုပ်လာခဲ့ပြန်ပါတယ်။

ကိုလံဘီယာ-ဗင်နီဇွဲလား နယ်စပ်ကို ရောက်လာတဲ့ အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်အမတ် မာကို ရူဘီယို က ဗင်နီဇွဲလား သမ္မတ မာဒူရို ကို ကြားဖြတ်သမ္မတအဖြစ် ကိုယ်တိုင်ကြေညာထားသူ ဂိုင်ဒို ကို အရေးယူရင် ပြင်းထန်သော နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်တွေ ရှိလာမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက် သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ဒီနယ်စပ်မြို့ကို အမေရိကန်က ပေးပို့ထားတဲ့ ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းတွေ သိုလှောင်ထားတာဖြစ်ပြီး ဒါတွေကို အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဂိုင်ဒို က နိုင်ငံထဲ ရောက်အောင်ပို့မယ်လို့ ပြောထားတာပါ။

ဗင်နီဇွဲလား စစ်တပ်ဘက်ကတော့ အမေရိကန်ရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေး အကူအညီတွေ မဝင်လာဖို့ ကူရာကာအိုကျွန်းနှင့် ချိတ်ဆက်နေသည့် လေကြောင်းခရီးစဉ်နှင့် ပင်လယ်ခရီးစဉ် သွားလာမှုများကို ရပ်နားပိတ်ဆို့ခဲ့ပါတယ်။ဂိုင်ဒို ကတော့ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးပြတ်လပ်မှုတွေ ကြုံနေရတဲ့ ဆေးရုံတွေအတွက် အကူအညီတွေ ဝင်ရောက်မှာကို မတားမြစ်ဖို့ စစ်တပ်ကို သတိပေးထားပါတယ်။

အမေရိကန်ရဲ့ အကူအညီတွေဟာ ကျူးကျော်မှုအတွက် လမ်းစဖြစ်တယ်ဆိုပြီး လက်မခံဘဲ တားမြစ်ထားတဲ့ ဗင်နီဇွဲလား သမ္မတ မာဒူရို က ဖေဖေါ်ဝါရီ  ၁၉ မှာ ရုရှားနိုင်ငံက လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေး အကူအညီ တန်ချိန် ၃၀ဝ ရောက်ရှိလာတော့မယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။လက်ရှိမှာ အမေရိကန်က ဗင်နီဇွဲလား စစ်တပ်ကို လက်ရှိသမ္မတ မာဒူရို ကို သစ္စာမခံဖို့ ပြောပေမယ့် ဗင်နီဇွဲလားစစ်တပ်က ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ပြည်သူတွေထက် အာဏာရှင်ဆန်တဲ့ သမ္မတကိုသာ  သစ္စာခံခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်မှာ ကိုလံဘီယာနှင့် ဘရာဇီးနယ်စပ် ဗင်နီဇွဲလားဘက်ခြမ်း နယ်စပ်မြို့များ အကူအညီပစ္စည်းများ စုဆောင်းရန်နှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းသည့် ဆန္ဒပြသူများကို ဗင်နီဇွဲလားစစ်တပ်က မျက်ရည်ယိုဗုံးများ၊ ရော်ဘာကျည်ဆန်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့လို့ အနည်းဆုံး လူနှစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ယင်းအကြမ်းဖက်မှုများကို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မိုက်ခ်ပွန်ပီယို က ရှုတ်ချခဲ့ပြီး မာဒူရို အစိုးရအပေါ် အရေးယူဆောင်ရွက်မည်လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ဒီအတွက် ဘာတွေဖြစ်လာဦးမလဲဆိုတာ ဆက်စောင့်ကြည့်ရဦးမှာပါ။

ဒီသတင်းက နယ်စပ်တံတိုင်း ကာရံမှုအတွက် မလိုအပ်ပဲ နိုင်ငံတော် အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ကို အမေရိကန်ပြည်နယ် ၁၆ ခုက တရားစွဲဆိုလိုက်တဲ့ သတင်း၊ အယ်လ်ဂျီးယားစ်မြို့မှာ အယ်လ်ဂျီးရီးယား ပြည်သူတွေက ငါးကြိမ်မြောက်သက်တမ်း ထမ်းဆောင်ဖို့ ရွေးကောက်ပွဲဝင်မယ့် သမ္မတ ဘော်တီဖလီကာ ကို ဆန္ဒပြတဲ့ သတင်း၊ အမေရိကန်နိုင်ငံဆိုင်ရာ သံအမတ်ကြီးအဖြစ် ဆော်ဒီ တော်ဝင်မင်းသမီး ရီမာသင့်ဘန်ဒါအယ်လ်ဆော့ဒ် အား ဆော်ဒီရဲ့ ပထမဆုံး အမျိုးသမီးသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့တဲ့ သတင်း၊ တရုတ်စစ်ဘက် ထိပ်တန်းကာကွယ်ရေး ဌာနတစ်ခု၏ အကြီးအကဲဖြစ်ခဲ့သော စီနီယာဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဖန်ဖင်ဟွေး ကို အဂတိလိုက်စားမှုနဲ့ ထောင်ဒဏ် တစ်သက်တစ်ကျွန်း ချမှတ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲ သတိထားစောင့်ကြည့်ရတော့မယ့် သတင်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ကင်ဂျုံအန် ဗီယက်နမ်သွားတောလား

ယခုတစ်ပတ်အတွင်း ဗီယက်နမ်မှာ အမေရိကန် သမ္မတနဲ့ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင်တို့ တွေ့ဆုံတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ဒီတစ်ခါက ဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်ပြီး ပထမအကြိမ်ကို စင်ကာပူမှာ ၂၀၁၈ ခုနှစ်တုန်းက တွေ့ဆုံခဲ့တာပါ။ဒီတုန်းက အဆိုပါတွေ့ဆုံမှု သတင်းတွေက ကမ္ဘာ့မီဒီယာတွေမှာ ထိပ်တန်းသတင်းတွေ ဖြစ်ခဲ့သလို အဆိုပါတွေ့ဆုံမှုကနေ အာရှအရှေ့ဖျားမှာ ထင်သလိုစိုင်းနေတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားရဲ့ ဇက်ကိုလည်း အမေရိကန်က ချော့တစ်ခါခြောက်တစ်လှည့်နဲ့ ထိန်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

မကြာမီက နှစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်တွေ ထပ်ဆုံတွေ့ဖို့ ညှိုနိုင်းမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ပထမတွေ့ဆုံစဉ်က နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှုတွေ နိဂုံးချုပ်တာလို့ တိုးတက်မှုတွေ ရှိခဲ့ပေမယ့် အဓိကကျတဲ့ နျူကလီးယားလက်နက် ဖျက်သိမ်းမှုတွေထိ မရောက်သေးပါဘူး။မြောက်ကိုရီးယားဘက်ကလည်း ဒီဆွေးနွေးမှုမစခင် သူ့နိုင်ငံမှာ လိုအပ်နေတဲ့ စားနပ်ရိက္ခာ လိုအပ်မှုကို ထုတ်ဖော်ပြောထားတာရှိသလို အမေရိကန်ဘက်ကလည်း မြောက်ကိုရီးယားအနေနဲ့  နျူလက်နက် စွန့်လွှတ်ရင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားကြီးနိုင်ငံ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ စကားခေါ်ထားတာ ရှိပါတယ်။

ဒီအတွက် ဗီယက်နမ်မှာတွေ့မယ့် အမေရိကန် သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရန့် နှင့် ဒုတိယအကြိမ် ထိပ်သီးတွေ့ဆုံမှုက နိုင်ငံတကာနဲ့ အာရှဒေသတွင်းအတွက် စိတ်ဝင်စားစရာတွေ ဖြစ်လာဖို့ များနေပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်မှာ မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန် ဟာ သူ့ရဲ့ ကျည်ကာရထားနဲ့ ဗီယက်နမ်ကိုသွားဖို့ တရုတ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ကို ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။ဒီခရီးစဉ်မှာ ရှေးရိုးစွဲ  ဝါရင့်သံတမန်တွေကို ဖယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး လူသစ်တွေနဲ့ လာတာပါ။ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်ကတည်းက  မြို့တော် ပြုံယမ်းကနေ ခရီးရှည် ထွက်ခွာလာတဲ့ သူ့ရဲ့ ကျည်ကာရထားဟာ နာရီ ၆၀ ကြာ ခရီးရှည်နှင်ခဲ့ပြီး ဒန်ဒေါင်းနယ်စပ်မြို့သို့ ဖြတ်ကျော်ကာ ဗီယက်နမ်ကို ဝင်ရောက်ခဲ့တာပါ။

ဗီယက်နမ်မှာလည်း ဒီထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအတွက် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်ရှိ ရထားဘူတာရုံတစ်ခုကို ဗီယက်နမ်ရဲတပ်ဖွဲ့က လုံခြုံရေးတိုးမြှင့်ထားတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာကတော့ ယခု ဗီယက်နမ်မှာလုပ်မယ့် ဒုတိယအကြိမ် ထိပ်သီးတွေ့ဆုံပွဲမတိုင်မီ မြောက်ကိုရီးယားအဖို့ သမိုင်းဝင်သော အချိုးအကွေ့ကာလတစ်ရပ် ကြုံတွေ့နေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။
ဒီတွေ့ဆုံမှုမှာ အမေရိကန်ကဘဲ သူလိုတာရသွားမလား၊ မြောက်ကိုရီးယားကဘဲ နျူလက်နက်ပြပြီး သူလိုချင်တာကို အမေရိကန်ဘက်က ရယူသွားမလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီသတင်းက ယခုတစ်ပတ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ဘာနီဆန်ဒါးစ် လာမည့် ၂၀၂၀ ပြည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒေါ်နယ်ထရန့် ကို ယှဉ်ပြိုင်မယ့် သတင်း၊ ကျူးဘားထုတ် ကမ္ဘာကျော် ဆေးပြင်းလိပ်ရောင်းချရမှု တရုတ်ဝယ်လိုအားကြောင့် ကန်ဒေါ်လာ ၅၃၇ သန်းထိ ၂၀၁၈ ခုနှစ်က ရောင်းချခဲ့ရတဲ့ သတင်း၊ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်ရေးဆွေးနွေးမှု တိုးတက်လာလို့ မတ် ၁ ရက်မှာ ကုန်ဆုံးမယ့် ယာယီကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို အမေရိကန် သမ္မတက ရက်ရွှေ့ဆိုင်းချင်တဲ့ သတင်း၊ ဗြိတိန်တောင်ပိုင်း ဆွင်းဒန်မြို့ရှိ ဟွန်ဒါကားစက်ရုံကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ပိတ်သိမ်းသွားတော့မယ့် သတင်း၊ ရုရှားနိုင်ငံအပေါ် အမေရိကန်က ထပ်မံလုပ်ဆောင်မယ့် ပိတ်ဆို့မှုတွေက အဓိပ္ပာယ်မရှိတဲ့ လုပ်ရပ်လို့ ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီ လက်ဗရော့ ပြောခဲ့တဲ့ သတင်း၊ နာမည်ကျော် Chanel ဖက်ရှင်ကုမ္ပဏီ၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး ကားလ်လက်ဂါဖီး အသက် (၈၅) နှစ်အရွယ်မှာ သေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ကြား ကုန်သွယ်ရေးသဘောတူညီချက် ရရှိရေး ဆွေးနွေးမှု အရှိန်ရနေတဲ့ သတင်းတွေနဲ့အတူ စာဖတ်သူအများစု စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်စရာ သတင်းတစ်ပုဒ်ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်း တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဒီမှာဘဲ ရပ်လိုက်ချင်ပါတယ်။

မင်းထက်
ဖေဖော်ဝါရီ - ၂၅

( Zawgyi )

ယခုတစ္ပတ္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲမွာ သတိထားေစာင့္ၾကည့္စရာ သတင္းေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာကို ေရာက္လာတဲ့ အိႏၵိယမွာ အဆိပ္သင့္ အရက္ေသာက္လို႔ လူတစ္ရာေက်ာ္ ေသဆုံးရတဲ့ သတင္း၊ အိႏၵိယ-ပါကစၥတန္ ျပႆနာ၊ ဗင္နီဇြဲလားျပႆနာနဲ႔ အေသအေပ်ာက္မ်ားတဲ့ ဒါကာမီးေလာင္မႈ သတင္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီသတင္းေတြက ပါလီမန္အစည္းအေဝးတစ္ခုတက္တာ သုံးမိနစ္ ေနာက္က်လို႔ ဂ်ပန္အိုလံပစ္ဝန္ႀကီး ဆာကူရာဒါ လူသိရွင္ၾကား ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ေသဆုံးခဲ့တဲ့သူတစ္ေယာက္ အမည္ပါေနတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အိုကလာဟိုးမားျပည္နယ္ထဲက အက္ဒ္မြန႔္ဒ္ၿမိဳ႕ေတာ္ဝန္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ သတင္း၊ မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီလို႔ ယူဆခဲ့တဲ့ ဧရာမလိပ္ႀကီးတစ္ေကာင္ အီေကြေဒါႏိုင္ငံ Fernandina ကြၽန္းေပၚမွာ ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဦးခ်ိဳပါတဲ့ ထူးျခားတဲ့ ပင့္ကူမ်ိဳးစိတ္သစ္ တစ္မ်ိဳးကို အင္ဂိုလာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္း ေတာထဲကေန ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ျပင္သစ္အေရွ႕ပိုင္း ဂ်ဴးသခ်ၤ ိုင္းထဲက အုတ္ဂူ ၁၀ဝ နီးပါး မႈတ္ေဆးနဲ႔ ျစကၤာတံဆိပ္ ေရးဆြဲခံရတဲ့ သတင္း၊ ၿဗိတိန္ေလဆိပ္ေတြနဲ႔ အနီးတစ္ဝိုက္မွာ မတ္လကစၿပီး ဒ႐ုန္းပ်ံသန္းခြင့္ ပိတ္ေတာ့မယ့္ သတင္းထူးေတြထဲ ထုူးထူးျခားျခား သတိထားမိစရာ စိတ္ဝင္စားစရာ သတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ဒါကာမီးေလာင္မႈ

ယခုတစ္ပတ္ သဘာဝေဘးနဲ႔ လူလုပ္ေဘး သတင္းေတြထဲမွာ သတိထားမိတဲ့ သတင္းက မီးေလာင္တဲ့ သတင္းေတြပါဘဲ။ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ဒါကာမွာ ေဖေဖၚဝါရီ ၂၁ ရက္ ညပိုင္းက ေလာင္ခဲ့တဲ့ ဒါကာမီးေၾကာင့္ ၆၇ ေယာက္ထိ မီးေလာင္ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါကာရဲ႕ ၿမိဳ႕ေဟာင္းအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဒီမီးေလာင္မႈဟာ အခ်ိန္တိုအတြင္း ေလာင္ကြၽမ္းမႈအားႀကီးတဲ့အတြက္ လူေနထူထပ္တဲ့ အဆိုပါေနရာမွာ ေျပးမလြတ္ေအာင္ ပိတ္မိၿပီး ေသဆုံးသူအေရအတြက္ တိုးခဲ့တာပါ။လူေနတိုက္ခန္းတြဲမွာ ဓာတုေဗဒကုန္ေလွာင္႐ုံထားတဲ့ အခန္းက ဂတ္စ္အိုးေပါက္ရာကေန မီးက ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရျဖစ္ၿပီး တိုက္ခန္းတြဲကို အခ်ိန္တိုအတြင္း မီးကဝါးမ်ိဳသြားခဲ့တာပါ။လမ္းေတြက က်ဥ္းေျမာင္းၿပီး ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈေတြေၾကာင့္ မီးသတ္ယာဥ္ေတြ ဝင္လို႔မရလို႔ ျငႇိမ္းသတ္ဖို႔ ေဘာ္ဒီစပေရးဘူးလို၊ ေကာ္ေစ့လို မီးေလာင္ကြၽမ္းမႈ အားေကာင္းတဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ ေပါက္ကြဲလို႔ လူလြတ္ေျပးထြက္လို႔မရေအာင္ အခန္းထဲပိတ္မိၿပီး အရွင္လတ္လတ္ မီးေလာင္ခံရသလို ျဖစ္ကုန္တာပါ။ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူကလည္း ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ဒါဟာ ေၾကာက္စရာလန႔္စရာ အျဖစ္ပါ။

ဒီအျဖစ္က လူေနထူထပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ မီးေလာင္ေပါက္ကြဲလြယ္တဲ့ ဓါတုပစၥည္းေတြ သိုေလွာင္တာနဲ႔ သြားလာရမလြယ္ကူေလာက္ေအာင္ လမ္းေတြက်ဥ္းေျမာင္းတာေတြ စတဲ့အခ်က္ေတြက မီးေလာင္ေသဆုံးရတဲ့ အျခားဒီလိုျဖစ္ရပ္ေတြနဲ႔ သြားတူေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ကေနဒါမွာျဖစ္တဲ့ မီးေလာင္မႈကေတာ့ ေလးလသားအ႐ြယ္ ကေလးေတြပါ ေသဆုံးခဲ့ရတာပါ။ကေနဒါႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္း ဟာလီဖက္စ္ၿမိဳ႕မွာ ေနထိုင္တဲ့ ဆီးရီးယား ေ႐ႊ႕ေျပာင္းမိသားစု ေနထိုင္တဲ့အိမ္မွာ မီးေလာင္ခဲ့ရာမွာ ေလးလသားမွ အသက္ (၁၅) ႏွစ္အထိ အ႐ြယ္စုံ ကေလးငယ္ ၇ ဦး ေသဆုံးခဲ့ရတာပါ။လူမ်ိဳးေရး အေျခခံမယ္လို႔ ယူဆထားတဲ့ အဆိုပါ ေနအိမ္မီးေလာင္မႈမွာ ဖခင္ျဖစ္သူ ဒဏ္ရာျပင္းထန္စြာရရွိခဲ့ၿပီး ေဆး႐ုံသို႔ တက္ေရာက္ကုသေနရၿပီး မိခင္ကေတာ့ ဒဏ္ရာအနည္းငယ္သာ ရတာပါ။ဒီစုံစမ္းစစ္ေဆးမႈက လနဲ႔ခ်ီၿပီး ၾကာဦးမွာျဖစ္ေပမယ့္ ကေလးငယ္ေတြ ဒီလိုအေသဆိုးနဲ႔ ေသခဲ့ရတာဟာ ထိတ္လန႔္တုန္လႈပ္စရာပါ။

အိႏၵိယမွာျဖစ္တဲ့ မီးေလာင္မႈကေတာ့ လူအေသအေပ်ာက္မရွိေပမယ့္ ရပ္ထားတဲ့ ကားစီးေရ ၃၀၀ ခန႔္ မီးေလာင္ခဲ့တာပါ။အိႏၵိယ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ေသာ Aero India ျပပြဲ ျပဳလုပ္ေနစဥ္မွာ ကြင္းေဘးျမက္ေျခာက္ေတြကေန စေလာင္တဲ့ မီးကေန ကူးစက္ၿပီး ကားအစီးေရ ၃၀၀ ခန႔္ကို မီးေလာင္ခဲ့တာပါ။    

ဒီမီးသတင္းေတြက မႈခင္းေနာက္ခံ သတင္းေတြျဖစ္တဲ့ မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးစင္တာတစ္ခု မီးေလာင္လို႔ လူေျခာက္ဦး ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ မာေဆးၿမိဳ႕မွာ လမ္းသြားလမ္းလာေတြကို ဓားနဲ႔ တိုက္ခိုက္တဲ့သူကို  ရဲက အေသပစ္သတ္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ဂါဇာကမ္းေျမာင္ေဒသမွာ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္လို႔ ပါလက္စတိုင္းျပည္သူ ၂၀ ထက္မနည္း ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခံရတဲ့ သတင္း၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အိုကီနာဝါကြၽန္းမွာ အေမရိကန္စစ္စခန္း ေနရာေျပာင္းေ႐ႊ႕မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဂ်ပန္အသက္ႀကီးပိုင္း ေဒသခံေတြ ကန႔္ကြက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကတဲ့ သတင္း၊ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား အေနာက္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လက္နက္ကိုင္ေတြ တိုက္ခိုက္လို႔ လူ ၁၃၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲ သတိထားမိစရာ သတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

စစ္ျဖစ္လု ကမာၻအေျခအေန

ယခုတစ္ပတ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ကတ္ရွ္မီးယားျပႆနာမွစၿပီး ေနာက္ဆုံး ဆီးရီးယားအထိ ကမာၻ႔အေရး အေျခအေနမွာ စစ္ျဖစ္လုျဖစ္မိေတာ့မည့္ အေနအထားသို႔ နီးစပ္ခဲ့ပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ န်ဴလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ပါကစၥတန္နဲ႔ အိႏၵိယနယ္စပ္မွာ ရွိေနတဲ့ အိႏၵိယ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ကတ္ရွ္မီးယား ေဒသထဲမွာ သြားေနတဲ့ အိႏၵိယအရန္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြပါတဲ့ စစ္ယာဥ္တန္းကို ပါကစၥတန္ အေျခစိုက္ JeM ေတြက အေသခံ ဗုံးခြဲတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာကေန စခဲ့တာပါ။စစ္သား ၄၁ ဦး ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ အဆိုပါ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား တင္းမာမႈက အျမင့္ဆုံးအေျခအေနထိ ေရာက္ခဲ့ကာ ႏွစ္ႏိုင္ငံစလုံးက သူတို႔ သံအမတ္ႀကီးေတြကို ျပန္ေခၚခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေျခအေနက သံတမန္ေလာကမွာ အေတာ္ေလးဆိုးဝါးတဲ့ အေျခအေနပါ။အိႏၵိယဘက္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္ ဒီလိုတိုက္ခိုက္မႈအတြက္ ထိုက္သင့္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကို ခံရမယ္လို႔ ကတိျပဳခဲ့သလို ဒီျဖစ္ရပ္ေနာက္မွာ ပါကစၥတန္ စစ္တပ္နဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးက နက္နက္ရႈိင္းရႈိင္း ပါဝင္ေနတယ္လို႔ စြပ္စြဲခဲ့ပါတယ္။ဒါ့အျပင္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို တိုက္ခိုက္ရာမွာ လိုအပ္ရင္ နယ္စပ္မ်ဥ္းကိုေက်ာ္ၿပီး တိုက္ခိုက္ခြင့္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါဟာ ပါကစၥတန္အတြက္ ေဒါသထြက္စရာပါ။ဒီတိုက္ခိုက္မႈေနာက္မွာ ပါကစၥတန္ စစ္တပ္နဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရး ပါတယ္ဆိုတာကို ပါကစၥတန္ဘက္ကေတာ့ လုံးဝျငင္းဆိုၿပီး အိႏၵိယဘက္က တိုက္လာရင္ ၿငိမ္ခံမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ ပါကစၥတန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးကေတာ့ ကုလကို ဒီအေရးမွာ ၾကားဝင္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ပါကစၥတန္ဘက္က ပါဝင္တယ္ဆိုတဲ့ အေထာက္အေထားေတြ ျပဖို႔နဲ႔ အတူစုံစမ္းဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ပါတယ္။ဒါကို အိႏၵိယဘက္က ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

ကတ္ရွ္မီးယားမွာ ဒီလို အေသခံဗုံးခြဲ တိုက္ခိုက္ခံရလို႔ စစ္သား ၄၁ ဦး ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံတစ္ဝန္း မေက်နပ္ၾကပါဘူး။ေဖေဖၚဝါရီ ၁၈ ရက္မွာ နယူးေဒလီၿမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပခဲ့ၾကသလို အေမရိကန္ႏိုင္ငံေရာက္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသားေတြက ဆႏၵျပခဲ့ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ န်ဴကလီးယားလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ဒီလိုလိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ အိႏၵိယ တပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ကက္ရွ္မီးယား စစ္ေသြးႂကြေတြၾကား တိုက္ပြဲအျပင္းအထန္ ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့လို႔ အိႏၵိယစစ္သား ေလးဦးအပါအဝင္ ခုနစ္ဦးထက္မနည္း ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ဒီအေျခအေနက လက္ရွိမွာ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသလို အခ်ိန္မေ႐ြး စစ္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားျဖစ္တဲ့အတြက္ ေတာင္အာရွ အေျခအေနက စစ္တလင္းမျဖစ္ဖို႔ ထိန္းေနရတဲ့ အေျခအေနပါ။
ဘာေတြဆက္ျဖစ္လာဦးမလဲဆိုတာ မသိေသးႏိုင္ပါဘူး။

အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ၾကား ဒီလိုျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ဆီးရီးယားကေန အေမရိကန္တပ္ေတြ ဆုတ္ခြာၿပီး တပ္သား ၂၀၀ ေလာက္သာ စတိထားေတာ့မယ့္ အေျခအေနမွာ တူရကီက သူ႔ကို ကာလရွည္ အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေနတဲ့ ကာတ့္လူမ်ိဳးေတြ ခြဲထြက္ဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈကို အျပတ္ရွင္းဖို႔၊ အျပည့္အဝထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ ကာတ့္ေဒသေတြ အားလုံးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာပါတယ္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၃ ရက္က CNN Turk ႐ုပ္သံဌာနနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခန္းမွာ  တူရကီသမၼတ အာဒိုဂန္ က တူရကီႏွင့္ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံ နယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္ လုံၿခဳံေရးဇုန္ မွန္သမွ်ကို ၎တို႔ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ ထားရွိရမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။တူရကီအစိုးရက အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဆီးရီးယား အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းကို အေမရိကန္ မဟာမိတ္ျဖစ္ေသာ ကာတ့္ျပည္သူ႔စစ္ (YPG) မ်ားက ထိန္းခ်ဳပ္ထားလို႔ တူရကီက အေမရိကန္ ထြက္သြားတာနဲ႔ ဒီေနရာကို ဝင္ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကံ႐ြယ္ေနတာပါ။ဆီးရီးယား သမၼတ ဘတ္ရွာအယ္လ္ အာဆတ္ က  ကလည္း ကာတ့္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မို႔လို႔ တူရကီ-ဆီးရီးယား နယ္စပ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔  တူရကီေတြက ကာတ့္ေတြကို ထိုးစစ္ဆင္လာရင္ အေမရိကန္က ကာကြယ္ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကာ့ဒ္အုပ္စုေတြကို သတိေပးထားပါတယ္။

ကာတ့္ျပည္သူ႔စစ္ (YPG) ေတြကို တူရကီက အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕လို႔ ျမင္ေပမယ့္ ဒီအဖြဲ႕က ဆီးရီးယားမွာ ေနာက္ဆုံးက်န္ရွိေနတဲ့ IS တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ေနာက္ဆုံးထိုးစစ္ ဆင္ႏြဲွခဲ့ပါတယ္။အေမရိကန္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ တပ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ကာတ့္ျပည္သူ႔စစ္ (YPG) ေတြက ေဖေဖၚဝါရီ ၂၀ ရက္က တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါတယ္။ဒီတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဆီးရီးယား အေရွ႕ပိုင္းက အိုင္အက္စ္ ေနာက္ဆုံးခံတပ္ေျမကေန ျပည္သူေတြ အလုံးအရင္းနဲ႔ ထြက္ေျပးလာၾကေနသလို  တစ္စတုန္းရန္းမိုင္ေလာက္ပဲ ရွိေတာ့တဲ့ IS ေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံးနယ္ေျမကို ကာတ့္ ဦးေဆာင္တဲ့ မဟာမိတ္တပ္ေတြ ဖိတိုက္ေနခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ၫြန႔္ေပါင္းတပ္ေတြကလည္း စစ္ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ ပစ္ကူေပးေနတဲ့အတြက္ IS ဘဲ နိဂုံးခ်ဳပ္မလား၊ အေမရိကန္ ထြက္သြားတာနဲ႔ ကာတ့္ျပည္သူ႔စစ္ေတြ နိဂုံးခ်ဳပ္မလားဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာဘဲ။

ဒီသတင္းက ဂ်ာမနီကို ျပင္သစ္ စီးပြားေရးဝန္ႀကီးက အီးယူျပင္ပႏိုင္ငံမ်ားကို လက္နက္တင္ပို႔ရာမွာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္တဲ့ သတင္း၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ အာကာသတပ္ဖြဲ႕ ထူေထာင္ေရးအတြက္ အာကာသမူဝါဒ ၫႊန္ၾကားမႈ (၄) ကို ထရန႔္ က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ကုလသမဂၢက ကမကထျပဳမႈနဲ႔ ယီမင္အစိုးရႏွင့္ ဟိုသီသူပုန္အဖြဲ႕တို႔ အျပန္အလွန္ဆုတ္ခြာေရး သေဘာတူခဲ့ၾကတဲ့ သတင္း၊ ခ႐ု(စ္) ဒုံးက်ည္တပ္ ျပည္တြင္းျဖစ္ အသစ္စက္စက္ အီရန္ေရငုပ္သေဘၤာတစ္စင္းကို ေရခ်ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ ႐ုရွားထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ကြၽန္းမ်ားကို ဂ်ပန္သို႔ လႊဲေျပာင္းေပးမည့္ ကိစၥကို အျငင္းပြားကြၽန္းမ်ားရွိ ေဒသခံမ်ား အားလုံးနီးပါးတို႔က ကန႔္ကြက္ခဲ့ၾကတဲ့ သတင္းေတြထဲ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမယ့္ သတင္းတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ - ႐ုရွား ၾကားက ဗင္နီဇြဲလား

အေမရိကန္က ဥေရာပမွာ ျဖန႔္ၾကက္ခ်ထားဖို႔ ဒုံးက်ည္သစ္ေတြ ပို႔မယ့္ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႐ုရွားနဲ႔ အေျခအတင္ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ေတာင္အေမရိကမွာ သမၼတႏွစ္ေယာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ဗင္နီဇြဲလားႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြကို အကူအညီေပးတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ဗင္နီဇြဲလား ျပည္တြင္းေရးမွာ ႐ုရွားနဲ႔ အေမရိကန္ တိတိလင္းလင္း ဝင္ရႈပ္လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။

ကိုလံဘီယာ-ဗင္နီဇြဲလား နယ္စပ္ကို ေရာက္လာတဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မာကို ႐ူဘီယို က ဗင္နီဇြဲလား သမၼတ မာဒူ႐ို ကို ၾကားျဖတ္သမၼတအျဖစ္ ကိုယ္တိုင္ေၾကညာထားသူ ဂိုင္ဒို ကို အေရးယူရင္ ျပင္းထန္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္ေတြ ရွိလာမယ္လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ဒီနယ္စပ္ၿမိဳ႕ကို အေမရိကန္က ေပးပို႔ထားတဲ့ ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းေတြ သိုေလွာင္ထားတာျဖစ္ၿပီး ဒါေတြကို အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ဂိုင္ဒို က ႏိုင္ငံထဲ ေရာက္ေအာင္ပို႔မယ္လို႔ ေျပာထားတာပါ။

ဗင္နီဇြဲလား စစ္တပ္ဘက္ကေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး အကူအညီေတြ မဝင္လာဖို႔ ကူရာကာအိုကြၽန္းႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနသည့္ ေလေၾကာင္းခရီးစဥ္ႏွင့္ ပင္လယ္ခရီးစဥ္ သြားလာမႈမ်ားကို ရပ္နားပိတ္ဆို႔ခဲ့ပါတယ္။ဂိုင္ဒို ကေတာ့ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ ေဆးဝါးျပတ္လပ္မႈေတြ ႀကဳံေနရတဲ့ ေဆး႐ုံေတြအတြက္ အကူအညီေတြ ဝင္ေရာက္မွာကို မတားျမစ္ဖို႔ စစ္တပ္ကို သတိေပးထားပါတယ္။

အေမရိကန္ရဲ႕ အကူအညီေတြဟာ က်ဴးေက်ာ္မႈအတြက္ လမ္းစျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး လက္မခံဘဲ တားျမစ္ထားတဲ့ ဗင္နီဇြဲလား သမၼတ မာဒူ႐ို က ေဖေဖၚဝါရီ  ၁၉ မွာ ႐ုရွားႏိုင္ငံက လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး အကူအညီ တန္ခ်ိန္ ၃၀ဝ ေရာက္ရွိလာေတာ့မယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။လက္ရွိမွာ အေမရိကန္က ဗင္နီဇြဲလား စစ္တပ္ကို လက္ရွိသမၼတ မာဒူ႐ို ကို သစၥာမခံဖို႔ ေျပာေပမယ့္ ဗင္နီဇြဲလားစစ္တပ္က ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြထက္ အာဏာရွင္ဆန္တဲ့ သမၼတကိုသာ  သစၥာခံခဲ့ပါတယ္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၃ ရက္မွာ ကိုလံဘီယာႏွင့္ ဘရာဇီးနယ္စပ္ ဗင္နီဇြဲလားဘက္ျခမ္း နယ္စပ္ၿမိဳ႕မ်ား အကူအညီပစၥည္းမ်ား စုေဆာင္းရန္ႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ဗင္နီဇြဲလားစစ္တပ္က မ်က္ရည္ယိုဗုံးမ်ား၊ ေရာ္ဘာက်ည္ဆန္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့လို႔ အနည္းဆုံး လူႏွစ္ဦးေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ယင္းအၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မိုက္ခ္ပြန္ပီယို က ရႈတ္ခ်ခဲ့ၿပီး မာဒူ႐ို အစိုးရအေပၚ အေရးယူေဆာင္႐ြက္မည္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ဒီအတြက္ ဘာေတြျဖစ္လာဦးမလဲဆိုတာ ဆက္ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ။

ဒီသတင္းက နယ္စပ္တံတိုင္း ကာရံမႈအတြက္ မလိုအပ္ပဲ ႏိုင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕ကို အေမရိကန္ျပည္နယ္ ၁၆ ခုက တရားစြဲဆိုလိုက္တဲ့ သတင္း၊ အယ္လ္ဂ်ီးယားစ္ၿမိဳ႕မွာ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား ျပည္သူေတြက ငါးႀကိမ္ေျမာက္သက္တမ္း ထမ္းေဆာင္ဖို႔ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္မယ့္ သမၼတ ေဘာ္တီဖလီကာ ကို ဆႏၵျပတဲ့ သတင္း၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ ေဆာ္ဒီ ေတာ္ဝင္မင္းသမီး ရီမာသင့္ဘန္ဒါအယ္လ္ေဆာ့ဒ္ အား ေဆာ္ဒီရဲ႕ ပထမဆုံး အမ်ိဳးသမီးသံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ ခန႔္အပ္ခဲ့တဲ့ သတင္း၊ တ႐ုတ္စစ္ဘက္ ထိပ္တန္းကာကြယ္ေရး ဌာနတစ္ခု၏ အႀကီးအကဲျဖစ္ခဲ့ေသာ စီနီယာဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ဖန္ဖင္ေဟြး ကို အဂတိလိုက္စားမႈနဲ႔ ေထာင္ဒဏ္ တစ္သက္တစ္ကြၽန္း ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ သတင္းေတြထဲ သတိထားေစာင့္ၾကည့္ရေတာ့မယ့္ သတင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ကင္ဂ်ဳံအန္ ဗီယက္နမ္သြားေတာလား

ယခုတစ္ပတ္အတြင္း ဗီယက္နမ္မွာ အေမရိကန္ သမၼတနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္တို႔ ေတြ႕ဆုံေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီတစ္ခါက ဒုတိယအႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး ပထမအႀကိမ္ကို စင္ကာပူမွာ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တုန္းက ေတြ႕ဆုံခဲ့တာပါ။ဒီတုန္းက အဆိုပါေတြ႕ဆုံမႈ သတင္းေတြက ကမာၻ႔မီဒီယာေတြမွာ ထိပ္တန္းသတင္းေတြ ျဖစ္ခဲ့သလို အဆိုပါေတြ႕ဆုံမႈကေန အာရွအေရွ႕ဖ်ားမွာ ထင္သလိုစိုင္းေနတဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ဇက္ကိုလည္း အေမရိကန္က ေခ်ာ့တစ္ခါေျခာက္တစ္လွည့္နဲ႔ ထိန္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

မၾကာမီက ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ထပ္ဆုံေတြ႕ဖို႔ ညႇိဳႏိုင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ပထမေတြ႕ဆုံစဥ္က န်ဴကလီးယား စမ္းသပ္မႈေတြ နိဂုံးခ်ဳပ္တာလို႔ တိုးတက္မႈေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အဓိကက်တဲ့ န်ဴကလီးယားလက္နက္ ဖ်က္သိမ္းမႈေတြထိ မေရာက္ေသးပါဘူး။ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္ကလည္း ဒီေဆြးေႏြးမႈမစခင္ သူ႔ႏိုင္ငံမွာ လိုအပ္ေနတဲ့ စားနပ္ရိကၡာ လိုအပ္မႈကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာထားတာရွိသလို အေမရိကန္ဘက္ကလည္း ေျမာက္ကိုရီးယားအေနနဲ႔  န်ဴလက္နက္ စြန႔္လႊတ္ရင္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး အင္အားႀကီးႏိုင္ငံ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ စကားေခၚထားတာ ရွိပါတယ္။

ဒီအတြက္ ဗီယက္နမ္မွာေတြ႕မယ့္ အေမရိကန္ သမၼတ ေဒၚနယ္ထရန႔္ ႏွင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ထိပ္သီးေတြ႕ဆုံမႈက ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ အာရွေဒသတြင္းအတြက္ စိတ္ဝင္စားစရာေတြ ျဖစ္လာဖို႔ မ်ားေနပါတယ္။

ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၄ ရက္မွာ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအန္ ဟာ သူ႔ရဲ႕ က်ည္ကာရထားနဲ႔ ဗီယက္နမ္ကိုသြားဖို႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္ကို ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ဒီခရီးစဥ္မွာ ေရွး႐ိုးစြဲ  ဝါရင့္သံတမန္ေတြကို ဖယ္ထုတ္ခဲ့ၿပီး လူသစ္ေတြနဲ႔ လာတာပါ။ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၃ ရက္ကတည္းက  ၿမိဳ႕ေတာ္ ၿပဳံယမ္းကေန ခရီးရွည္ ထြက္ခြာလာတဲ့ သူ႔ရဲ႕ က်ည္ကာရထားဟာ နာရီ ၆၀ ၾကာ ခရီးရွည္ႏွင္ခဲ့ၿပီး ဒန္ေဒါင္းနယ္စပ္ၿမိဳ႕သို႔ ျဖတ္ေက်ာ္ကာ ဗီယက္နမ္ကို ဝင္ေရာက္ခဲ့တာပါ။

ဗီယက္နမ္မွာလည္း ဒီထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္စပ္ရွိ ရထားဘူတာ႐ုံတစ္ခုကို ဗီယက္နမ္ရဲတပ္ဖြဲ႕က လုံၿခဳံေရးတိုးျမႇင့္ထားတာေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ေျမာက္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံပိုင္မီဒီယာကေတာ့ ယခု ဗီယက္နမ္မွာလုပ္မယ့္ ဒုတိယအႀကိမ္ ထိပ္သီးေတြ႕ဆုံပြဲမတိုင္မီ ေျမာက္ကိုရီးယားအဖို႔ သမိုင္းဝင္ေသာ အခ်ိဳးအေကြ႕ကာလတစ္ရပ္ ႀကဳံေတြ႕ေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဒီေတြ႕ဆုံမႈမွာ အေမရိကန္ကဘဲ သူလိုတာရသြားမလား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားကဘဲ န်ဴလက္နက္ျပၿပီး သူလိုခ်င္တာကို အေမရိကန္ဘက္က ရယူသြားမလားဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီသတင္းက ယခုတစ္ပတ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘာနီဆန္ဒါးစ္ လာမည့္ ၂၀၂၀ ျပည့္ အေမရိကန္သမၼတ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ ေဒၚနယ္ထရန႔္ ကို ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ သတင္း၊ က်ဴးဘားထုတ္ ကမာၻေက်ာ္ ေဆးျပင္းလိပ္ေရာင္းခ်ရမႈ တ႐ုတ္ဝယ္လိုအားေၾကာင့္ ကန္ေဒၚလာ ၅၃၇ သန္းထိ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္က ေရာင္းခ်ခဲ့ရတဲ့ သတင္း၊ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးေဆြးေႏြးမႈ တိုးတက္လာလို႔ မတ္ ၁ ရက္မွာ ကုန္ဆုံးမယ့္ ယာယီကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို အေမရိကန္ သမၼတက ရက္ေ႐ႊ႕ဆိုင္းခ်င္တဲ့ သတင္း၊ ၿဗိတိန္ေတာင္ပိုင္း ဆြင္းဒန္ၿမိဳ႕ရွိ ဟြန္ဒါကားစက္႐ုံကို ၂၀၂၂ ခုႏွစ္တြင္ ပိတ္သိမ္းသြားေတာ့မယ့္ သတင္း၊ ႐ုရွားႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္က ထပ္မံလုပ္ေဆာင္မယ့္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြက အဓိပၸာယ္မရွိတဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ ႐ုရွားႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဆာဂ်ီ လက္ဗေရာ့ ေျပာခဲ့တဲ့ သတင္း၊ နာမည္ေက်ာ္ Chanel ဖက္ရွင္ကုမၸဏီ၏ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ကားလ္လက္ဂါဖီး အသက္ (၈၅) ႏွစ္အ႐ြယ္မွာ ေသဆုံးခဲ့တဲ့ သတင္း၊ အေမရိကန္ႏွင့္ တ႐ုတ္ၾကား ကုန္သြယ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ ရရွိေရး ေဆြးေႏြးမႈ အရွိန္ရေနတဲ့ သတင္းေတြနဲ႔အတူ စာဖတ္သူအမ်ားစု စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္စရာ သတင္းတစ္ပုဒ္ျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ တင္ျပရင္း တစ္ပတ္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာသတင္း သုံးသပ္ခ်က္ကို ဒီမွာဘဲ ရပ္လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

မင္းထက္
ေဖေဖာ္ဝါရီ - ၂၅