【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 ကမ္ဘာ့ဝိ၀ါဒစစ်နဲ့ လာနေတဲ့ ရောဂါကပ်

【 တစ်ပတ်အတွင်း နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက် 】 ကမ္ဘာ့ဝိ၀ါဒစစ်နဲ့ လာနေတဲ့ ရောဂါကပ်

ယခုရက်သတ္တပတ်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သတင်းတွေထဲမှာ သတိထားစရာဖြစ်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတကာသတင်းတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ဒီသတင်းတွေထဲမှာ တကျော့ပြန် ဝက်သက်ရောဂါသတင်းတွေ၊ အယ်လ်ဘေးနီးယားငလျင် အပါအဝင် သဘာ၀ဘေးသတင်းတွေ၊ ဟောင်ကောင်အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြား တင်းမာလာတဲ့ သတင်းတွေက ကမ္ဘာတစ်ဝန်း နိုင်ငံတကာအရေး လေ့လာသူတွေကို မျက်ခြေမပြတ် စောင့်ကြည့်စေခဲ့တဲ့အထိ ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီသတင်းတွေလိုဘဲ တခြားသတင်းတွေကထဲက စိတ်ဝင်စားစရာဖြစ်တဲ့ နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းဌာနကဖော်ပြခဲ့တဲ့ UFO ဟု ခေါ်ဆိုကြသည့် ယာဉ်ပျံများသည် ကမ္ဘာမြေသို့ အမှန်တကယ် ရောက်ရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့သတင်း၊ အင်ဒိုနီးရှားမှာ ယာဉ်ကြောပိတ်ဆို့မှု ဆိုးဝါးတဲ့အတွက် အမျိုးသားတစ်ဦးက ကိုယ်ပိုင်ရဟတ်ယာဉ်တစ်စင်း ဆောက်လုပ်နေတဲ့သတင်း၊ ၂ဝ၂ဝ ပြည့်နှစ်အတွက် ကမ္ဘာ့ဗိသုကာမြို့တော်အဖြစ် ယူနက်စကိုက ဘရာဇီးနိုင်ငံ၏ မြို့တော် ရီယိုဒီဂျနေရိုးကို သတ်မှတ်ပေးလိုက်တဲ့သတင်း၊ ရုရှားလူငယ် ၄၄ ရာခိုင်နှုန်း နိုင်ငံတွင်းမှ ထွက်ခွာကာ အခြားနိုင်ငံတစ်ခုမှာ ခြေချနေလိုတဲ့သတင်း၊ ဆွီဒင် အိမ်ရာမဲ့ဦးရေ ထက်ဝက်ခန့်က ပြည်ပမှာ မွေးခဲ့တဲ့သူတွေ ဖြစ်နေတဲ့သတင်း၊ အမေရိကန်နိုင်ငံ တောင်ဒါကိုတာပြည်နယ်မှာ လေယာဉ်တစ်စင်း ပျက်ကျခဲ့ရာ ကလေးငယ်နှစ်ဦး အပါအဝင် လူကိုးဦးသေဆုံးခဲ့တဲ့ သတင်း၊ ရုရှားနိုင်ငံ ဆိုက်ဘေးရီးယားဒေသရှိ အလွန်အေးခဲတဲ့ မြစ်တစ်စင်းထဲ ဘတ်စ်ကားတစ်စီး ထိုးကျလို့ လူ ၁၉ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့တဲ့သတင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက် မတိုင်ခင် ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ကြီးမှ နုတ်ထွက်မည်လို့ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောခဲ့တဲ့သတင်းတွေလည်း ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ငလျင်ဘေးနှင့် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှု

ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲ ထုတ်ပြန်ခဲ့တဲ့ သုတေသနစာတမ်းတစ်စောင်မှာ လာမည့်ရာစုသစ်အတွင်း ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှုကြောင့် ဖြစ်လာတဲ့ အပူချိန်နှင့် လေထုအတွင်း စိုထိုင်းမှုပမာဏ လွန်စွာမြင့်တက်လာမှု အန္တရာယ်ကြောင့် လူပေါင်းသန်းနှင့်ချီ၍ သေဆုံးနိုင်တယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ဒီလိုသေဆုံးမှုအတွက် သတိပေးခံရတဲ့ ဒေသက ထုံးစံအတိုင်း လူဦးရေလွန်စွာထူကဲပြီး ရာသီဥတုကပ်ဘေးတွေကို မကြာခဏရင်ဆိုင်နေရတဲ့ တောင်အာရှဒေသပါဘဲ။

စစ်တမ်းမှာတော့ အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တို့မှာ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ဓာတ်ငွေ့ထုတ်မှုကို လျှော့ချခြင်းမရှိရင် နွေဥတု၌ အပူရှိန်အလွန်မြင့်မား ပြင်းထန်လာနိုင်ပြီး လူများသေစေနိုင်လောက်သည့် အပူလှိုင်းဒဏ်ကို ခံရနိုင်ဖွယ်ရှိတယ်ဆိုပြီး သတိပေးထားပါတယ်။ခန့်မှန်းထားတာက သက္ကရာဇ် ၂၁၀၀ ပြည့်နှစ်ပါဘဲ။အများဆုံးထိခိုက်လာနိုင်တဲ့ နေရာတွေက အိန္ဒူမြစ်နှင့် ဂင်္ဂါမြစ်ဝှမ်းတစ်လျှောက် ဆိုပါတယ်။ဒီလိုစစ်တမ်းက ဆိုချိန်မှာဘဲ တောင်အာရှနဲ့ နီးစပ်တဲ့ ဩစတြေးလျှမှာတော့ တောမီးတွေကြောင့် ဒုက္ခပင်လယ်ဝေနေပါတယ်။
သြစတြေးလျ မိုးလေဝသဦးစီးဌာနမှ ထုတ်ပြန်တဲ့သတင်းတွေထဲမှာ ယမန်နှစ် နွေရာသီကာလမှာ သြစတြေးလျနိုင်ငံတဝန်း မြို့ကြီးအချို့မှာ သမိုင်းတစ်လျှောက် စံချိန်တင် အမြင့်ဆုံးအပူချိန်များ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တယ် ဆိုထားသလို ယခုချိန်မှာယလည်း နိုင်ငံတဝန်း ပူပြင်းခြောက်သွေ့နေတဲ့အတွက် ဒီဇင်ဘာလမှ ဖေဖော်ဝါရီအထိ ကြာရှည်တဲ့ သြစတြေးလျ နွေရာသီကာလမှာ ဆိုးကျိုးကြီးမားနိုင်သည့် နွေရာသီအဖြစ် ရင်ဆိုင်ရမယ် ဆိုပါတယ်။

ဩစတြေးလျမှာ ဒီလိုရာသီဥတုတွေအတွက် အစိုးရပိုင်းက ဆောင်ရွက်ပုံကို မကျေနပ်လို့ လှုပ်ရှားမှုတွေလည်း ထူးထူးခြားခြား ဩစတြေးလျမှာ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်က ဩစတြေးလျမှာ ကျောင်းသားတွေက ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်အပေါ် အစိုးရပိုင်း ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်မှုအပေါ် မကျေနပ်လို့ ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဩစေတြးလျမှာ ဒီလိုဆန္ဒပြရုံသာ ပြတာပါ။ဂျာမနီနိုင်ငံမှာတော့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ဆန္ဒပြသူထောင်ပေါင်းများစွာက ဂျာမနီနိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်းဒေသရှိ ဟင်းလင်းတွင်းကျယ် တူးဖော်သည့် ကျောက်မီးသွေးတွင်းတွေက သိမ်းပိုက်ပြီး ကျောက်မီးသွေးမိုင်းနှင့် ဆက်သွယ်ထားတဲ့ ရထားလမ်းတွေမှာ ရပ်တန့်ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ပါတယ်။ဂျာမနီက အခြားကျောက်မီးသွေးမိုင်းတွေမှာလည်း ဆန္ဒပြသမားတွေက ကျောက်မီးသွေးတူးသမားများကို ပိတ်ဆို့ထားခဲ့ပြီး လူအုပ်စုဖြင့် လုပ်ငန်းများရပ်ဆိုင်းထားရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။

လက်ရှိမှာ ရာသီဥတုအခြေအနေက စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေပါ။
ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနဲ့အတူ ကမ္ဘာ့ပင်လယ်ရေပြင် ညစ်ညမ်းကလည်း သတိထားစရာ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ကျောက်ချပ်ထု လှုပ်ရှားမှုကလည်း ခပ်စိပ်စိပ်ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။
လက်ရှိမှာ ဥရောပဒေသထဲက ပင်လယ်နက်ကို ညစ်ညမ်းမှုအမြင့်ဆုံး ပင်လယ်အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ဒီလိုဖြစ်ရတာကလည်း  ဘူလ်ဂေးရီးယား၊ တူရကီ၊ မော်လ်ဒိုဗာ၊ ဂျော်ဂျီယာ စတဲ့ နိုင်ငံတွေကနေ စီးဝင်လာတဲ့ စွန့်ပစ်လိုက်သော စိုက်ပျိုးရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းသုံး ပစ္စည်းများကြောင့်လို့ ဆိုပါတယ်။ပင်လယ်ရေအပြင် ပင်လယ်ရေအောက်ထဲက သန္တာကျောက်တန်းတွေ ပျက်စီးမှုကလည်း ကမ္ဘာ့ပင်လယ် သမုဒ္ဒရာ အနှံ့အပြားမှာ ပျက်စီးနေပါတယ်။

ကမ္ဘာကျော် ဂရိတ်ဘယ်ရီယာ သန္တာကျောက်တန်း တည်ရှိနေတဲ့ သြစတြေးလျနိုင်ငံမှာ သန္တာကျောက်တန်းတွေ ပြန်လည်ရှင်သန် ဖြစ်ထွန်းဖို့အတွက် လုပ်ဆောင်ရာမှာ ထူးထူးဆန်းဆန်းနည်းတွေကို အသုံးပြုနေရ တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ဒါက သေဆုံးသွားတဲ့ (သို့မဟုတ်) ပျက်စီးမှု ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ သန္တာကျောက်တန်းတွေကို ရေအောက်တွင် စပီကာသုံးပြီး သီချင်းဖွင့်ပေးတဲ့ နည်းလမ်းတွေ အသုံးပြုပြီး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ကိစ္စပါ။ဒါက အရူးထမှုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။အဏ္ဏဝါဗေဒပညာရှင်များ ပူးပေါင်းပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့လာမှုမှာ ငါးများအား ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် အသံများနှင့် သီချင်းများ ဖွင့်လှစ်ခြင်းဖြင့် သန္တာကျောက်တန်းများသို့ ငါးများ ရှင်သန်ကျက်စားမှု ပြန်လည်မြင့်တက်လာပြီး ပျက်စီးနေသော နေရာများအား ပြင်ဆင်ရန် အထောက်အကူဖြစ်စေကြောင်း တွေ့ရှိလို့ လုပ်ဆောင်တာ ဆိုပါတယ်။

ဒီလို သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင်ကို ပျက်ဆီးစေတဲ့သူနဲ့ အရှည်တည်တံ့အောင် လုပ်ဆောင်သူတွေကြား ပဋိပက္ခတွေ၊ သန်ရာ သန်ရာ လုပ်ဆောင်မှုတွေနဲ့ ထွေးရောယှက်တင် ဖြစ်သလိုဘဲ သဘာ၀ဘေးက အအားမနေပါဘူး။ကမ္ဘာကို နေ့စဉ်ခြိမ်းခြောက်နေဆဲ အခြေအနေပါ။ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲ ဥရောပက အယ်လ်ဘေးနီးယားမှာ ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အင်အားပြင်းငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခဲ့ပါတယ်။
အင်အားက ရစ်ချ်တာစကေး ၆ ဒသမ ၄ မဂ္ဂနီကျု ရှိပြီး အယ်ဘေးနီးယားနိုင်ငံ မြို့တော် တီရာနာမြို့ အနောက်မြောက်ဘက် ၃၄ ကီလိုမီတာ အကွာကို ဗဟိုပြုလှုပ်ခဲ့တာပါ။
ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၃ နာရီ ၅၄ မိနစ်တွင် ငလျင်လှုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး တီရာနာမြို့မှ ဒေသခံများသည် ကြောက်လန့်တကြား လမ်းမပေါ်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသလို  ကမ်းရိုးတန်းမြို့ဖြစ်သည့် ဒူရက်စ်မြို့တွင် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုအများဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ Durres ၊ Thumane နှင့် အနီးအနားရှိ မြို့များတွင် အဆောက်အအုံများစွာ ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ပြီး ပြိုကျပျက်စီးသည့် အပုံများအကြားတွင် လူများစွာပိတ်မိနေခဲ့ကာ လက်ရှိအချိန်အထိ လူ ၅၁ ဦး သေဆုံးကာ လူ ၂ဝ ပျောက်ဆုံးနေဆဲဖြစ်ပြီး ၆၅ဝ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။

ကပ်ဘေးတွေက လာနေဆဲပါ။လူတွေအဖို့ သဘာ၀ကို ထိန်းသိမ်းရာမှာ အချိန်မှီအောင် ဆောင်ရွက်နေသူတွေရှိသလို ကိုယ်ကျိုးစီးပွားဖြစ်ထွန်းဖို့ လုပ်ဆောင်နေသူတွေလဲ ရှိနေဆဲဖြစ်တဲ့အတွက် ဘာတွေဆက်ဖြစ်လာဦးမလဲဆိုတာ ဆက်စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်နှင့် ခြိမ်းခြောက်မှု

ယခုရက်သတ္တပတ် သတင်းတွေထဲ အမေရိကန်နဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့ သတင်းတွေက သထိထားစောင့်ကြည့်စရာ သတင်းတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။အထူးသဖြင့် မကြာမီက အမေရိကန်နိုင်ငံဘက်က ပြောခဲ့တဲ့ ဥပဒေတွေ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တဲ့ ဥပဒေသတင်းတွေပါဘဲ။

အမေရိကန်နဲ့ နယ်ချင်းစပ်နေတဲ့ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံမှာ မူးယစ်ဆေးဂိုဏ်းတွေ၊ မှောင်ခိုဂိုဏ်းတွေ အားကောင်းတဲ့အတွက် မကြာမီက ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်တစ်ဦးကို ဖမ်းမိခဲ့တာတောင် မူးယစ်ဂိုဏ်းဘက်က အားကောင်းတဲ့အတွက် ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ရတာတောင် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ဒါဟာ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်အဖို့ မျက်စိစပါးမွှေးစူးစရာ ကိစ္စပါ။ဒီအတွက် အမေရိကန်ဘက်က မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ ဒေသအချို့အား မူးယစ်ဆေးဝါး ထုတ်လုပ်ဖြန့်ဖြူးမှု ပြုလုပ်နေသည့် အကြမ်းဖက်သမားများ ကျင်လည်ရာ ဒေသများအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် စီစဉ်နေတယ်ဆိုပြီး သမ္မတ ထရမ့် က ပြောခဲ့ပါတယ်။ထရမ့် က အင်တာဗျူးတစ်ခုမှာ ပြောခဲ့တာကတော့ မက္ကဆီကိုနှင့် ထိစပ်နေသော နယ်စပ်ဒေသများကို ဖြတ်သန်းကာ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများ ဝင်ရောက်နေခြင်းနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးများ ပို့ဆောင်နေခြင်းများကို တားဆီးဖို့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ ပြောခဲ့တာဆိုပါတယ်။

ဒီလိုပြောတဲ့အတွက် မက္ကဆီကိုအတွက် ဒေါသထွက်စရာပါ။ဒီအတွက် မက္ကဆီကို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက စာတစ်စောင်ထုတ်ပြန်ပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံအနေဖြင့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ဆိုင်မှုကို လေးစားဖို့ သတိပေးခဲ့တယ် ဆိုပါတယ်။မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံထဲက ဒီလိုပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။အိန္ဒိယကလည်း အလားတူတုံ့ပြန်ခဲ့တာ ရှိပါတယ်။အိန္ဒိယက နိုင်ငံဝေဟင်ကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ရုရှားနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်တဲ့ S-400 အမျိုးအစား ဒုံးခွင်းဒုံးစနစ် ဝယ်ယူဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာကို အမေရိကန်က အဆိုပါဆုံးဖြတ်ချက်အား ပယ်ဖျက်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည့်အပြင် ကုန်သွယ်ရေးနှင့်ဆိုင်သည့် ကန့်သတ်ချက်များ ချမှတ်မည်ဆိုသော ခြိမ်းခြောက်မှုများလည်း ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့အတွက်ပါ။ဒီအတွက် အိန္ဒိယ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တစ်ခု ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ရုရှားနိုင်ငံမှ ထုတ်လုပ်သော S-400 အမျိုးအစား ဒုံးခွင်းဒုံးစနစ် ဝယ်ယူခဲ့သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အား ပြည်ပနိုင်ငံများက လေးစားမှုရှိတာကို ပြသသင့်တယ်ဆိုပြီးပြောခဲ့တာပါ။ဒါ့အပြင် အိန္ဒိယ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအတွက် အမှန်တကယ်လိုအပ်တဲ့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ ဝယ်ယူခြင်းကို နိုင်ငံ၏ အခြေအနေအရ လွတ်လပ်စွာ ဆုံးဖြတ်တာကို အခြားနိုင်ငံများက လေးစားလိုက်နာသင့်တယ်ဆိုပြီး ပြောခဲ့တာပါ။

ဒီလို အမေရိကန်ရဲ့ စွက်ဖက်ပြောဆိုမှုတွေကို ကာပြန်တာတွေက အမေရိကန်ရဲ့ ကာလရှည်မဟာမိတ်တွေ ဖြစ်နေတာက ထူးဆန်းမှုတစ်ခုပါဘဲ။
အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာလည်း အမေရိကန်နဲ့ တစောင်းနဲ့မျက်ချေးဆိုသလို ဖြစ်နေတဲ့ အီရန်ဘက်က ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲမှာ ရေငုပ်သင်္ဘောအခြေပြု ပြည်တွင်းဖြစ် ခရုဇ်ဒုံးကျည်ကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ထုတ်လုပ်ထားကြောင်း အီရန်ရေတပ်က ယနေ့ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ဒါက ဟော်မုဇ်ရေလက်ကြားကို ဆက်လက်တင်းမာစေတာပါဘဲ။ဒါ့အပြင် အီရန်ရေတပ်က ဒေါင်လိုက်ဆင်းသက်နိုင်စွမ်းရှိသည့် ပြည်တွင်းဖြစ် Pelican-2 အမည်ရှိ မောင်းသူမဲ့ ဒရုန်းလေယာဉ်တစ်စင်းကိုလည်း ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ပါတယ်။ဒါ့အပြင် ပြည်တွင်းမှာ လောင်စာဆီအကျပ်အတည်းကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေကို နှိမ်နှင်းနေပြီး ဒီလိုနှိမ်နှင်းတဲ့ ဖြစ်စဉ်မှာ သတင်းအချက်အလက်များ စုဆောင်းပြီး နိုင်ငံခြားသို့ ပေးပို့မှုနဲ့ ဆန္ဒပြသူများဟု စွပ်စွဲခံရသူ ရှစ်ဦးကို စီအိုင်အေနဲ့ အဆက်အသွယ်ရှိတယ်ဆိုပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။

အီရန်က ဒီလို အမေရိကန်နဲ့ မဟာမိတ်တွေကို စစ်လက်နက်တွေနဲ့ ထုတ်ပြနေချိန်မှာ အာရှအရှေ့ဖျားက မြောက်ကိုရီးယားကတော့ အမေရိကန်နဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ နောက်ဆုံးရက်မတိုင်မီမှာ အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်း ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်ထဲသို့ တာတိုပစ် ဒုံးကျည်နှစ်စင်း စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ခဲ့ပါတယ်။ယင်းစမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ခြင်းကို ခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်း ကိုယ်တိုင် ကြီးကြပ်ခဲ့ကြောင်းနှင့် ထွက်ပေါ်လာသည့် ရလဒ်များကိုလည်း ကျေနပ်ကြောင်း ကိုရီးယားဗဟိုသတင်းဌာန ကေစီအင်န်အေက ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

သမ္မတ ထရမ့် လက်ထက်မှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်း စစ်ရေးနိုးကြွားမှုတွေ စစ်မက်ပြိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်မှုတွေကို မကြာခဏတွေ့နေရပါတယ်။နေတိုးအဖွဲ့က ဥရောပမှာ ရုရှားခြိမ်းခြောက်မှုကို ကာပြန်တဲ့အနေနဲ့ ဥရောပမှာ ဒုံးကျည်များ ဖြန့်ကျက်ချထားဖို့ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာမှာ ရုရှားဘက်က တရားဝင်ဆိုင်းငံ့မှုပြုလုပ်ဖို့ အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။ရှရှားက တာတိုနှင့် တာလတ် နျူကလီးယားဒုံးကျည်တွေ တပ်ဖြန့်ချထားမှုကို တရားဝင်ဆိုင်းငံ့မှု ပြုလုပ်ခြင်းကို ကြေညာဖို့ တောင်းဆိုနေခဲ့တာပါ။ဒီအတွက် လောလောဆယ်မှာ ဥရောပခေါင်းဆောင် နေရာယူထားတဲ့ ပြင်သစ်သမ္မတက ငြင်းပယ်ခဲ့ပါတယ်။ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမဏီနဲ့ တူရကီရှိရာ ဒေသမှာ နျူကလီးယားလက်နက်တွေ ချထားတာ တကယ်ဆို ရုရှားအတွက် လန့်စရာပါ။ဒီအတွက် ရုရှားအနေနဲ့ သူ့ကိုခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ ဒီအနေအထားကို ဘယ်လိုပြင်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တစ်ကျော့ပြန် ကပ်ရောဂါတွေ

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ သတင်းတွေများစွာ ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။
သတင်းတစ်ခုမှ ကောင်းတဲ့သတင်း မဟုတ်ခဲ့သလို သတိထားစရာ သတင်းတွေလဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ချုပ် (WHO) က အာဖရိကနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကွန်ဂိုမှာ ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလကနေ နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်အထိ ဝက်သက်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေသည် ၅ဝဝဝ ကျော်ရှိနေလို့ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဝက်သက်ရောဂါ အများဆုံးဖြစ်ပွားကူးစက်သည့် နိုင်ငံအဖြစ် ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ဒီအရေအတွက်ဟာ ကွန်ဂိုနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ ကြောက်မက်ဖွယ် အီဘိုလာရောဂါကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေထက် နှစ်ဆပိုမိုများပြားပါတယ်။ဝက်သက်ရောဂါက ဆာမိုအာမှာလည်း ဖြစ်နေပါတယ်။
ဒီအတွက် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က စောင့်ကြည့်နေရပါတယ်။

ထူးဆန်းတာက ဥရောပပါ။လေ့လာသုံးသပ်မှုအရ ဥရောပနိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်တဲ့ စကော့တလန်မှာ ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေရသူပေါင်း နှစ်သိန်းခွဲနီးပါးရှိတယ်ဆိုပြီး ထုတ်ပြန်ခဲ့တာပါ။ဒီအရေအတွက် စကော့တလန်အတွက် ကြောက်စရာလန့်စရာကိစ္စပါ။
သုံးသပ်တွက်ချက်မှုတွေအရ လာမည့် ၂ဝ၂၅ ခုနှစ်တွင် ကင်ဆာရောဂါ ခံစားနေသူအရေအတွက် သို့မဟုတ် နောက်ဆက်တွဲရောဂါများ ခံစားနေရသူ ဦးရေသည် သုံးသိန်းအထိ ရောက်ရှိလာမည်ဖြစ်ပြီး ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုအတွင်းတွင် ယခုအရေအတွက်ထက် သုံးပုံတစ်ပုံကျော် မြင့်တက်လာမည်ဖြစ်တယ်လို့ သတိပေးထားပါတယ်။

ကာကွယ်ဆေးတွေ့ပြီပြောလိုက်၊ ဆေးစမ်းနေတုံးပဲရှိသေးတယ်လို့ ပြောလိုက်နဲ့ ရောဂါထိန်းဆေးနဲ့ လုံးလည်ချာလည်လိုက်နေတဲ့  အေအိုင်ဒီအက်စ်ရောဂါကတော့ ယူနီဆက် ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၂၀၁၈ ခုနှစ်အတွင်း အသက် ၁၉ နှစ်အောက် လူငယ် ၁၂၀၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ရတယ် ဆိုပါတယ်။အများစုက ဆာဟာရ အနောက်ပိုင်း အာဖရိကဒေသများကဖြစ်ပြီး ရောဂါကူးစက်ခံရသူများအနက် ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိတယ်ဆိုပါတယ်။၁၉၈၀ အရှေ့ပိုင်းကာလတွေက ကမ္ဘာပျက်မတက်ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ရောဂါဆိုးတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် လူတွေရဲ့ ပေါ့ဆမှုနဲ့ ဆေးကုသမှုကို ပြီးဆုံးအောင် မကုမှုတွေကြောင့် ရောဂါပိုးတွေကို ဆေးယဉ်ပါးမှုတွေ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ကုသဖို့ခက်ခဲစေခဲ့ပါတယ်။

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့်လည်း ရောဂါသစ်ဖြစ်တဲ့ ဆားစ်၊ တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်စ်သစ်တွေကြောင့် လူတွေအတွက် ကပ်ရောဂါက ပုံစံတစ်မျိုးနဲ့ လာနေပါတယ်။ဒါကိုဘယ်လိုထိန်းမလဲ၊ ဘယ်လိုသေကြေ ပျက်စီးမှုတွေ ထပ်မြင်တွေ့ရဦးမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ် ထိပ်တိုက်တွေ့တဲ့ နယ်ပယ်သစ်

ယခုရက်သတ္တပတ်ထဲမှာ နောက်ဆုံးစိတ်ဝင်စားစရာကိစ္စက အမေရိကန် သမ္မတ ထရမ့် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့တဲ့ ဥပ‌ဒေကြမ်း နှစ်ခုပါ။ဒီနှစ်ခုက ဟောင်ကောင်အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဥပဒေကြမ်းတွေပါဘဲ။လက်မှတ်မရေးထိုးခင်ကတည်းက အမေရိကန်သံအမတ်ကြီးကို တရုတ်အစိုးရက ဆင့်ခေါ်ကာ အဆိုပါဥပဒေကြမ်းများသည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို ဝင်ရောက်နှောင့်ယှက်သည့်သဘော ဖြစ်နေကြောင်းနှင့် ဟောင်ကောင် ဆန္ဒပြသူများကို ထောက်ခံသလိုဖြစ်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဒီဥပဒေကြမ်းနှစ်ခုက ဟောင်ကောင်တွင် ဖြစ်ပေါ်နေသည့် လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စရပ်များနှင့် ဒီမိုကရေစီအရေးကို ထောက်ခံမည့် ဟောင်ကောင် လူ့အခွင့်အရေး ဥပဒေကြမ်းဖြစ်ပြီး ဒါကို ဟောင်ကောင်ပြည်သူများ၏ လွတ်လပ်ခွင့်ကို နှစ်စဉ်ပြန်လည်သုံးသပ်မှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒါဟာ တရုတ်အစိုးရကို ဒေါသထွက်စေပါတယ်။နောက်တစ်ခုက ဆန္ဒပြသူများကို ဖြိုခွင်းရာ၌ အသုံးပြုသည့် မျက်ရည်ယိုဓာတ်ငွေ့များ၊ ရော်ဘာကျည်ဆန်များနှင့် အခြားဆက်စပ်ပစ္စည်းများကို မရောင်းချရေး တားမြစ်ချက်များကို ဖော်ပြထားတဲ့ ဥပဒေကြမ်းပါ။

ဒီဥပဒေကြမ်းနှစ်ခုကို အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် က လက်မှတ်ထိုးရန် စိတ်အားထက်သန်မှု မရှိသော်လည်း ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှ ဖိအားပေးမှုများကြောင့် နောက်ဆုံးမှာ အတည်ပြု လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။ဒီနောက်မှာ သမ္မတ ထရမ့် က ထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ပြန်ပြီး တရုတ်သမ္မတကို ၎င်းအနေဖြင့် လေးစားကြောင်း၊ တရုတ်နှင့် ဟောင်ကောင် ခေါင်းဆောင်များနှင့် တာဝန်ရှိကိုယ်စားလှယ်များအနေဖြင့် သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို အခင်အမင်မပျက်ဘဲ ဖြေရှင်းနိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်ဘက်ကတော့ အဆိုပါ လက်မှတ်ရေးထိုးမှုကို ကန့်ကွက်ကြောင်း ယင်းကိစ္စအပေါ်  တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ဒီနောက်မှာ ဟောကောင်မှာ နောက်တစ်ကြိမ်လုပ်ရန် နှိုးဆော်မှုများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ပါတယ်။ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး မပြောလည်သေးတဲ့ နိုင်ငံကြီးနှစ်ခုကြား ယခုပြဿနာက နောက်ထပ်ရှင်းမရတဲ့ ပြဿနာဖြစ်လာပါတယ်။

အမေရိကန်အတွက် တရုတ်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့အတွက် ဟောင်ကောင်ပြဿနာက နောက်ထပ်ကစားကွက်တစ်ခု ဖြစ်လာသလို ဒေသတွင်း အင်အားကြီးလာတဲ့ တရုတ်ကို ဟန့်တားဖို့လုပ်တဲ့ လုပ်ရပ်အဖြစ် တရုတ်ဘက်ကလည်း ထင်မြင်ထားပါတယ်။
ယခုပြဿနာကို တရုတ်-အမေရိကန် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲအထိ အမေရိကန်က ထည့်သွင်း မသွင်း စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်ဆိုတာ တင်ပြရင်း ယခုရက်သတ္တပတ် နိုင်ငံတကာသတင်း သုံးသပ်ချက်ကို ဒီမှာဘဲရပ်လိုက်ချင်ပါတယ်။

မင်းထက်
ဒီဇင်ဘာ - ၂