အစာအိမ္ အခ်ဥ္ျပန္တက္ျခင္း GERD(Gastroesophageal reflux disease) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

အစာအိမ္ အခ်ဥ္ျပန္တက္ျခင္း GERD(Gastroesophageal reflux disease) အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ  

 

ယေန႔ေခတ္မွာေခတ္စားလာတဲ့နာမည္ႀကီးေရာဂါလို႔ေျပာရင္မွားမယ္မထင္ပါဘူး။ေရာဂါျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းေတြကေတာ့

အစာအိမ္ေရမ်ိဳေအာက္ပိုင္း ၾကြက္သားအားနည္း၍ အစာအိမ္အတြင္းမွ အက္ဆစ္အခ်ဥ္မ်ား အေပၚသို႕ လွ်ံတက္လာေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ 

ေရာဂါလကၡဏာမ်ား 

• ရင္ပူျခင္း 

• ေလခ်ဥ္တက္ျခင္း 

• ခံတြင္းခ်ဥ္ျခင္း

• အစာစားျပီး ရင္ဝတြင္ မီးစနွင့္ထိုးသလိုျဖစ္ျခင္း 

• အစာမ်ား မၾကာခဏအေပၚျပန္တက္ျခင္း 

• တံေတြးအထြက္မ်ားျခင္း 

ေရာဂါ၏အျခား လကၡဏာမ်ား မွာ 

• ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း ၊ ရင္ၾကပ္ျခင္း ၊ ေမာျခင္း 

• ရင္ဘတ္ေအာင့္ျခင္း 

• လည္ေခ်ာင္းနာျခင္း ၊ လည္ေခ်ာင္းယားျခင္း ၊ အသံဝင္ျခင္း 

• မၾကာခဏလည္ေခ်ာင္းဝတြင္ တစ္ဆို႕ဆို႕ျဖစ္ျခင္း 

• ခံတြင္း အနံ႕မေကာင္းျခင္း 

ဒါ့အျပင္ 

• အဝလြန္ျခင္း 

• အစားမ်ားလြန္းျခင္း

• အစာကို တစ္ၾကိမ္တည္းနွင့္ မ်ားစြာ စားသံုးျခင္း 

• ၾကာရွည္စြာ ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ျခင္း

• ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း 

• အရက္ေသာက္ျခင္း 

• ကြမ္းစားျခင္း

• မတည္႕ေသာေဆးနွင့္ အစာမ်ားစားမိျခင္း တို႕ေၾကာင့္လည္း ေရာဂါကို ပိုျပီး ဆိုးဝါးေစနိဳင္တာကို သတိထားဖို႕လိုပါတယ္ ။ 

ေရာဂါ ကို ပိုဆုိးေစနိဳင္ေသာ ေဆးဝါးမ်ား 

1. ဗိုက္နာေပ်ာက္ေဆးမ်ား (Anti spasmodic)

2. ရင္ၾကပ္ေပ်ာက္ေဆးမ်ား (Aminophylline)

3. ပိုးသတ္ေဆး (Doxycycline, Tetracycline)

4. အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး (Aspirin, Ibuprofen)

5. သံဓာတ္အားေဆးမ်ား (Ferrous Sulphate)

6. ဗီတာမင္ - စီ

7. စိတ္က်ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး

8. ေသြးတိုးေဆး 

ေဆးဝါးမ်ားကို မေသာက္သံုးမီ မိမိ မွာရွိတဲ့ ေရာဂါ အေျခအေနကို ဆရာဝန္ နွင့္ ေသခ်ာ တိုင္ပင္ျပီး ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ျဖင့္သာ ေသာက္သံုးသင့္ပါတယ္။ 

ေရာဂါနွင့္မတည့္ေသာ အစာမ်ား 

- ပူလြန္း၊ စပ္လြန္း ၊ ခ်ဥ္လြန္းေသာ အစာမ်ား -ငရုတ္ေကာင္း

-နာနတ္သီး

- အဆီမ်ားေသာ အစားအစာမ်ား ၊ ဆီျပန္ဟင္းမ်ား 

- ကြမ္း၊ ေဆးလိပ္၊ အရက္ 

- မဆလာ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ၾကက္သြန္နီ မ်ားေသာ အစားအစာမ်ား

- ေခ်ာကလက္ နွင့္ ဂက္စ္ပါေသာ အရည္မ်ား 

(ကိုကာကိုလာ၊ စပါကလင္)

- လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္မ်ား 

- ဖာလာ၊ ေလးညွင္း၊ သစ္ၾကပိုး၊ ပရုတ္

 

ေရာဂါ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးမ်ား အေနျဖင့္

-အစာေရမ်ဳိက်ဥ္း၍ အစာမမ်ိဳနိဳင္ျခင္း 

- ေသြးအန္ျခင္း၊ ဝမ္းအမည္းသြားျခင္း 

- ေသြးအားနည္းျခင္း 

- အစာေရမ်ိဳေရာင္ျခင္း 

- အစာေရမ်ိဳ ကင္ဆာျဖစ္ျခင္း နွင့္ အျခား ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုလည္း ျဖစ္ေစနိဳင္ပါသည္။ ေရာဂါျဖစ္သည္ဟု ယူဆရလွ်င္ တတ္ကၽြမ္းနားလည္ေသာ

ဆရာဝန္နွင့္ျပသ၍ လိုအပ္ေသာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမွဳ ကို ျပဳလုပ္နိဳင္ပါသည္။

 ေရာဂါ ရွာေဖြနိဳင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားမွာ 

- ေရာဂါ လကၡဏာနွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေမးခြန္းမ်ားေမးျခင္း 

- အစာအိမ္ မွန္ေျပာင္းၾကည့္ျခင္း 

- အစာအိမ္အက္ဆစ္ဓာတ္ တိုင္းတာျခင္း 

- အစာအိမ္ၾကြက္သား ညွစ္နိဳင္မွဳ တိုင္းတာျခင္း 

- အစာေရမ်ိဳျပြန္လွဳပ္ရွားမွဳ ျပင္းအားကို တိုင္းတာျခင္း 

-အစာေရမ်ိဳျပြန္ ေဆးဓာတ္မွန္ ရိုက္ျခင္း 

အစာအိမ္အခ်ဥ္ျပန္ေရာဂါ ျဖစ္္လွ်င္ မည္သို႕ေနထိုင္ရမည္နည္း ??

- ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့ခ်ပါ ။ 

- အစာစားျပီးျပီးျခင္း အိပ္ယာဝင္ျခင္း ၊ လဲေလ်ာင္းျခင္း မျပဳလုပ္ပါနွင့္။ 

- အစာကို တစ္ၾကိမ္တည္း အမ်ားၾကီး မစားပါနွင့္။ နည္းနည္းနွင့္ မၾကာခဏ စားပါ။ 

- ည အိပ္ယာမဝင္မီွ ၂နာရီအတြင္း အစာမစားရ။ 

- အိပ္ယာေခါင္းအံုးကို ၆ လက္မခန္႕ျမွင့္၍ အိပ္ပါ။ 

- မတည့္ေသာ အစာနွင့္ေဆးမ်ားကို ေရွာင္ပါ။ 

- ေဆးလိပ္၊ ကြမ္း၊ အရက္ ျဖတ္ပါ။ 

- ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားထားေသာ ေဆးမ်ားကို သတ္မွတ္ထားသည့္ ရက္ပိုင္း ၊ လပိုင္း ၊ နွစ္ပိုင္း အထိ စြဲေသာက္ပါ ။ 

ကုသနိဳင္ေသာ နည္းလမ္း အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါသည္။ မိမိေရာဂါ အေျခအေနေပၚလိုက္၍ ဆရာဝန္မွ သတ္မွတ္ ဆံုးျဖတ္ေပးေသာ ကုထံုးကို လိုက္နာ

က်င့္သံုးေနထိုင္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ 

၁။ ေဆးဝါးျဖင့္ ကုသျခင္း 

ေဆးဝါးျဖင့္ ကုသမည္ဆိုလွ်င္ အနည္းဆံုး ေဆး ၂ လ ေသာက္ရပါမည္။ ေဆးရပ္လိုက္လွ်င္ေရာဂါျပန္ျဖစ္တတ္ပါသျဖင့္ လိုအပ္ပါက ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားပါက

ေဆးကို အျမဲတမ္း စြဲေသာက္သံုးရန္လိုအပ္ပါမည္။ 

 (၁)အစာအိမ္အက္ဆစ္ဓာတ္ကို ေလ်ာ့နည္းေစေသာ ေဆးမ်ား ေသာက္သံဳးျခင္း ျဖင့္ အစာအိမ္ အခ်ဥ္ျပန္ျခင္း ကို ေလ်ာ့ခ်ေပးနိဳင္ပါသည္။ ( ဥပမာ - Omeprazole, Rabeprazole)

(၂)အစာအိမ္ လွဳပ္ရွားမွဳ အားေကာင္းေစေသာ ေဆးဝါးမ်ား ကို ေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ အစာအိမ္ အတြင္းမွ အစာေဟာင္းမ်ား အခ်ဥ္ျပန္ျပီး

ေလျပန္မတက္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးနိဳင္ပါသည္။ (ဥပမာ - Metoclopramide) 

(၃)အစာအိမ္ အက္ဆစ္ေျခဖ်က္ေဆးမ်ား (ဥပမာ - Antacid, Aluminium hydroxide) 

၂။ ခြဲစိတ္ ကုသျခင္း 

ခြဲစိတ္ကုသျခင္း ကို ေဆးဝါးျဖင့္ မသက္သာေသာသူမ်ား ၊ ၾကာရွည္စြာ ေဆးမေသာက္သံုးလိုသူမ်ား၊ အစာေရမ်ိဳက်ဥ္းေနသူမ်ား ၊ ကင္ဆာ ျဖစ္နိဳင္ေခ်ရွိသူ(Barrett Eosphagus)မ်ား ၊

အစာအိမ္ကၽြံေသာ လူနာမ်ား (Hiatus Hernia) နွင့္ ၂၄ နာရီ အက္ဆစ္တိုင္းတာရာတြင္ အက္ဆစ္မ်ားလြန္းေသာ လူနာမ်ား (pH<4) တြင္ ကုသနိဳင္ပါသည္။ 

၃။ မွန္ေျပာင္းျဖင့္ ကုသျခင္း 

အစာေရမ်ိဳျပြန္ေအာက္ပိုင္း ၾကြက္သားျပင္းအားေကာင္းေအာင္(Stretta Procedure) ျဖင့္ အစာအိမ္မွန္ေျပာင္းထည့္သြင္း ကုသ ေပးနိဳင္ပါသည္။ 

အစာအိမ္နွင့္ အစာေရမ်ိဳျပြန္ဆက္ေသာေနရာကို ခ်ဳပ္ျခင္း (Endoscopic Plication)ျဖင့္လည္း အစာအိမ္အခ်ဥ္ျပန္ျခင္း ကို ကုသနိဳင္ပါသည္။ 

မေပ်ာ္ဝင္နိဳင္ေသာ Polymer ကို အစာေရမ်ိဳျပြန္ေအာက္ပိုင္းသို႕ ထိုးသြင္းျခင္း (Enteryx Injection) ျဖင့္လည္း ကုသနိဳင္ပါသည္။

က်န္းမာသက္႐ွည္ၾကပါေစ။